Archestratu (Gela o Siracusa, IV sèculu a.C.) fu nu pueta, gastronumu, cuocu e viaggiaturi sicilianu.

Lu fruntispizziu dâ Gastronomia di Archistratu.

Antichitati cancia

Fu l'auturi dû primu libbru di cucina greca â mità dû IV sèculu a.C., sutta la forma di nu puema èpicu canusciutu sutta diversi noma : Gastronomia, Gastrologia, Opsopoïa, Deipnologia et Hedupatheia. Stu libbru[1] di cui n'agghicaru circa 60 frammenti di circa 334 versi tramiti li Deipnosophistes d'Ateneu, s'apprisenta comu nu viaggiu gastrunòmicu ntô Miditirraniu. Tratta di la gstronomia e dî cunvinzioni suciali dâ tàvula dâ fini dû piriudu classicu. Fu cupiati e traduciutu n latinu di Enniu, nu grecu nasciutu n Calabbria cersu lu 239 a.C.

Dû sò auturi si sapi sulu ca era n'òmunu di cultura ca vivìa all'èbbica di Dionisiu II, e ca viaggiau ntê Magna Grecia e a l'est dû Miditirraniu: Ellespontu, mari Nìuru e costa jonica. Secunnu li nfurnazzioni dû filòsufu Cliarcu di Soles, Archistratu avissi a essiri lu discepuli di Terpsioni, ca fu lu primu ca cumpuniu pricetti dietetichi.

Ntê sò viaggia, tastava li spicialitati lucali, pigghiava appunti, scrivìa ricetti di cucina tintannu di uttèniri lu megghiu tra qualità e quantità. Secunnu Crisippu, iddu limitava lu nùmmuru di nvitati a tri o quattru cristiani, di manera ca ognunu putissi tastari li piatti ntâ calma : Na tavulata di cchiossai di quattru pirsunu addiventa na tavulata di jurnatari e di surdati, ca mancianu lu sò buttinu.

Comu la'ttestunu diversi testi antichi, la tradizzioni culinaria greca appi na furtuna granni n Sicilia, unni li symposia (lu tempu di vìviri doppu lu manciari) eranu cilibbrati ntê casi dî ricchi, pi lu fastu e la durata. Sta tradizzioni si ripannìu nti tuttu lu munnu grecu cu la cumparuta di òpiri di cucina n prosa, tra cui du' àutri, Herakleidi di Sarausa e Mithaikos, vinìanu puru dâ Sicilia.

Bibbliografia cancia

  • Laure de Chantal, A la table des anciens, précédé d'un entretien avec Alain Senderens, Les Belles Lettres, 2007.

Noti cancia

  1. traduciutu n ingrisi di John Wilkins et Shaun Hill, Archestratus: The life of luxury, Prospect Books, Totnes, 1994

Talia puru cancia


 
Wikimedaglia
Chista è na vuci nzirita nni l'artìculu n vitrina, zoè una dî mègghiu vuci criati dâ cumunità.
Fu arricanusciuta lu 10 di giugnu 2014

S'hai traduciutu n'artìculu o hai criatu na vuci e riteni ca sia lu casu di fàrila canùsciri picchì è cumpreta n tuttu, signàlila. Naturalmenti, sunnu boni accittati suggirimenti e canciamenti chi mìgghiùranu lu travagghiu.

Signala na vuci          Archiviu         Talìa tutti l'articuli n vitrina