Lu moldavu (Limba moldovenească, còdici ISO 639: mol, mo) è la lingua ufficiali dâ Moldavia. Ppi assai pirsuni, comu li linguisti di lingua rumena, la lingua moldava è sempricimenti dû rumenu a chi si canciàu lu nomu ppi mutivi pulìtici, mentri lu cuvernu cumunista moldavu sosteni ca lu moldavu è na lingua vera e propia. Chista lingua è parrata di 3,5 miliuna di pirsuni n Moldavia (3 miliuni di pirsuni ci l'hannu comu lingua materna).

Storia cancia

Prima dû 1940, mentri la Moldavia fu na parti dâ Rumanìa, nudda lingua fu chiamata "moldavu" picchì la lingua parrata nta chista riggiuni fu ppi tutti lu "rumenu". Doppu ca l'URSS occupàu chistu tirritoriu ntô 1941, criannu accussì a Ripùbblica sucialista suviètica moldava, a lingua rumena fu rinuminata lingua moldava. L'alfabbetu latinu fu lestu lestu abbannunatu ppi l'alfabbetu cirìllicu; ma arresta na lingua nisciuta dû latinu. Duranti l'occupazzioni suviètica, li rumanòfuni foru ncuraggiati a parrari lu russu picchì chidda fu na cunnizzioni di accessu a un megghiu liveddu d'aducazzioni.

Ntô 1989, lu moldavu fu dichiaratu lingua ufficiali dâ Moldavia(ca fu ancora sulu na ripùbblica sucialista suviètica) e l'usu di l'alfabbetu latinu fu ristabbilutu. Chista dicisioni pruvucàu lu 2 di sittèmmiru1990 la sicissioni doppu na guerra civili dâ Ripùbblica Moldava dû Dniestr canusciuta chiossai comu Transdnìstria. Chistu "Statu", ca nuddu Statu ô munnu arricanusci, havi oi tri lingui ufficiali: lu russu, l'ucrainu e lu moldavu, sempri scriutu ccu l'alfabbetu cirìllicu.

Ntô 1991, la cunstituzzioni nta l'artìculu 13-1 dici ca: "La lingua dû Statu dâ Ripùbblica di Moldavia è la lingua moldava usannu l'alfabbetu latinu.". Ntô 1996, na prupòsta dû prisidenti dâ ripùbblica Mircea Snegur di canciari lu nomu dâ lingua nta lingua rumena nun fu accittata dû parlamentu moldavu.

Ntô 2002, lu cuvernu moldavu duna â lingua russa li midemmi privileggi ca a la lingua moldava ccû nzignamentu ntâ scola comu "lingua forastera obbligatoria". Chista misura nova nun piacìu ê rumanòfuni e ci foru assai dimustrazzioni a Chişinău e n àutri citati granni dû paisi.

Ntô 2003, Vasile Stati pùbbrica un dizziunariu moldavu-rumenu, ccu riazzioni nigativi di parti dî moldavi e macari dî rumeni.

Autri pruggetti cancia