Luigi Capuana (Minìu 28 di maiu 1839 - Catania 29 di nuvèmmiru 1915) fu unu di li primi autura a 'ricògghiri l’eredità di Emile Zola, auturi francisi massima sprissioni e criaturi di lu naturalismu.

Luiggi Capuana

Sustinituri e tiòricu dû Verismu, Capuana fu prufissuri di littiratura taliana nta l’istitutu di maggisteru di Roma e di estètica e stilìstica nta l'università di Catania.

Fu auturi di puisìi (Garibaldi, Vanitas Vanitatum, Parodie, Semiritmi), saggi (Studi sulla letteratura contemporanea, Per l'arte, Gli "ismi" contemporanei, Cronache letterarie, Il teatro italiano contemporaneo), rumanzi (Giacinta, Marchesa di Roccaverdina, La sfinge, Profumo, Rassegnazione) e òpiri tiatrali.

Ntra li so òpiri tiatrali, arricugghiuti 'n “Teatro dialettale siciliano” (1911-1921), mèritinu d'èssiri ricurdati: Lu paraninfu (specialmenti nni la maggistrali ntirpritazzioni di Ancilu Muscu, Lu vampiru dû 1912 e Quacquarà rapprisintata nnû 1916 di la Compagnia Angelo Musco.

Asempiu dâ sò puisia cancia

Sta notti... cancia

Sta notti mi sunnai quattru funtani,
Quattru pedi d'aranciu a lu ciuriri;
Vitti li stiddi scinniri e acchianari,
Vitti lu suli comu un lebbru jiri;
Vitti n'aquila fina a lu vulari,
Vitti lu cori tò npettu viniri;
Ca siddu mi putieva arrisbigghiari,
Nun ti l'avissi cchiù lassatu jiri.

Vitti la Morti... cancia

Vitti la morti ccu la fauci 'nmanu,
Ca di li genti la vita mitìa.
— O morti, havi du' anni ca ti chiamu,
Morti, ca comu ti scurdasti a mia? —
Rispusi: Nun ci fu figghiu d'Addamu,
Lu stissu Redenturi cessi a mia!
Ma tu si' veru mortu, suttirratu;
Ntantu ti cridi vivu, oh chi pazzia!
Vera crudili la to amanti ha statu,
Ca t'ammazzau senza 'nningari a mia!

La Virrinedda cancia

Accattari vurrìa 'na virrinedda,
Di notti la to porta spurtusari;
Vidiri, figghia mia, quantu si' bedda
Quannu ti spogghi, prima di curcari;
Ma timu ca nun fussi tantu bedda,
Ca l'occhi nun m'avvissitu a 'nnurbari,
Lassa la porta misa a spaccazzedda;
Ad occhi chiusi ti vegnu a truvari.


(Chista puisìa fu musicata e divintò na canzuna
di lu ripirtoriu di li gruppi fulklurìstici catanisi)

Rifirimenti cancia

  • Arba Sicula, vol. 2, 1980 (funti di l'asempiu dâ puisia).