Princìpiu di ligalitàti

Lu princìpiu di ligalitàti dici ca tutti l'organi di lu Statu sunnu tinuti a aggiri sicunnu la liggi.
Tali princìpiu ammetti ca lu putìri putissi siri amministratu nta na manèra discrizziunali, ma non nta na manèra arbitraria.

Si ponnu addistincuiri lu princìpiu di ligalitati furmali e sustanziali:

  • lu primu dici ca l'amministrazzioni pubbrica e la giurisdizzioni nun hannu autri putìri si non chiddi ca sunnu cunfiruti dâ liggi.
  • lu sicunnu aggiungi ca amministrazzioni e giurisdizzioni hannu a isircitari li putìri n cunfurmitati a li cuntinuta priscritti dâ liggi. L'amministrazzioni eni tinùta nun sulu a isircitari li putìri in cunfurmitati a li cuntinuta priscritti dâ liggi. (ligalitati-indirizzu), ma videmma a uperari in cunfurmitati a li disposizzioni nurmativi stissi (ligalitati-garanzia).

Storia cancia

Lu principiu di ligalitati s'affirmau duoppu la Rivuluzzioni francisi.
Nascìu comu risposta a lu putìri e all'upprissioni di l' Ancien Régime, comu riggettu di la funzioni giurisdizzionali comu era cunciputa a di tempa.
Lu maggistratu, funziunariu di lu Re ca ci havìa nu putìri assulutu, dicìa la liggi, e la liggi era sintuta vèniri dirittamenti di lu monarca.
Nta l'idea giacubbina ro tiempu, s'affirmau l'idiali ca a liggi nun putìa ssiri intirpritata dunqui, si non riggidamenti e nta na manèra littirali.


Ligalitati e intirpritazzioni cancia

Supra a lu pianu giuridicu, lu principiu di ligalitati isprimi na scelta garantista e di libbirtati, ca s'attraduci nta pridispusizzioni di normi ppi l'intirpritazziuni (Isiggesi o Esegesi nta lingua taliana) in limitazziuna ppi l'isircizziu da stissa ]