Verri
Verri dû sò nomu n latinu Caius Licinus Verres (120– m. Marsigghia 43 a.C.), fu nu maggistratu rumanu, passatu â storia pi lu malucuvernu dâ Sicilia tra lu 74 e lu 70 e pû prucessu contra cui appi Ciciruni comu abbucatu dê cità siciliani.
Guvirnaturi dâ Sicilia cancia
Cu lu duminiu rumanu cumincia in Sicilia n'èbbica dî duminazzioni forasteri cu scopi spissu di malucuvernu e arricchimentu pirsunali dâ classi pulitica e nobbiliari. Li Rumani nni fìciru la prima “pruvincia” di l’Imperu, palora ca tannu nnicava chidda ca oggi chiamàssumu “culonia”. Guvirnatura di li pruvinci èranu procònsuli o pro-pritura, zoè ex cònsuli o ex prutura. Verri agghicau nta Sicilia ntô 73 a.C., a l’etati di 47 anni, comu pro-prituri. Avissi duvutu guvirnari pi n’annu, ma lu mannatu vinni prurugatu pi àutri dui anni picchì lu succissuri era mpignatu a cummàttiri contra a Spartucu e la rivorta di li schiavi.
Crimini cancia
Comu si pò`lègghiri ntâ carti dû prucessu contra di iddu, Verri si applicau sistematicamenti a tassari tutti chiddi chi putevanu essiri tassati, e spissu usurpannu lu putiri chi avìa. Arrubbava a li pòviri comu a li ricchi. Cu li cuntatini usava lu sistema di lu prilevu fiscali, cangiatu di iddu nta na salata e sistimàtica estursioni; cu li ricchi avìa nu prucidimentu cchiù sufisticatu, ca facìa cu la cumpricità di li maggistraturi: facìa accusari, prucissari e cunnannari li pirsuni ca pussidìanu beni e ricchizzi e, appoi. cunfiscava o accattava a prezzi strazzati tràmiti li prestannoma.
Roma nun avìa lu ntiressi di licinizari li cuvirantura, pirchì a Roma di sti pruvinci, comu di l'àutri, ci ntirissava sulu li tribbuti, la leva militari e lu granu, cosa ca Verri nun facia mancari.
Lu prucessu cancia
Ntô 70 a.C., nu annu doppu ca partìu di la Sicilia, li siciliani truvaru lu modu di minnicàrisi di Verri. Ci dèsiru lu ncàrricu a Ciciruni (ca avìa statu macari iddu ntâ Sicilia comu quisturi a Marsala ntô 76 a.C.) di arriccògghiri li provi e sustiniri l’accusa di cuncussioni nta lu giudizziu. Ciciruni fici nu travagghiu bonu: nun tantu picchì li urazzioni contru Verri (nta na bona parti scritti doppu lu prucessu) addivintannu nu cèlibbri saggiu littirariu, quantu pirchì èppiru la vittoria a primu corpu.
Lu 5 d'austu di lu 70 a.C. ncuminzò lu prucessu cu l’urazzioni ntruduttiva di Ciciruni e li primi tistimunianzi ca cuntinuaru pi na simana.
Lu jornu 7 Verri si desi malatu e nun si prisintò chiù ntô prucessu. Lu jornu 13 lu prucessu vinni spustatu a lu 20 di sittèmmiru, ma quarchi jornu prima Verri scappò di Roma e s’ammucciò nta l’esiliu vuluntariu.
.JPG){kind=small}