Alleli

Sta pàggina è òrfana, zzuè nun àvi lijami a tràsiri. Pi favuri, agghiunci na lijami a sta pàggina e scancella st'abbisu. Pâ lista cumpleta dî pàggini òrfani, vidi a pàggina dâ catigurìa.

N'alleli (palora ca veni di lu grecu αλληλος allelos, ca stapi a significari l'unu cu l'autru) è nu membru di na para di serii di formi diffirenti di nu geni.
Quannu li pirsuni parranu d'alleli li magni voti sintissiru a ddiri ca parranu di parti di li geni ca sunu attuarmenti ispressi (comu parti di lu ginutipu di n'invididuu).
Autri voti a palora s'arrifirisci a siquenzi ca nun sunu spressi.
Lu genutipu di n'individuu eni lu geni ca l'individuu mostra pi lu 'nzemi d'alleli ca mostra a n'impronta ginetica.
Nta n'organismu diploidi dui alleli fanu lu ginotipu 'ndividuali.
L'Alleli ponu ssiri arrapprisintati nta lu quatru di Punnett.

Asempiu

N'asempiu eni lu geni di ciuritura nta magni specii di ciuri.
Nu sinculu geni cuntrolla li petali, ma ci sunu diffirenti virsioni (o alleli) di lu geni.

Ntâ stu isempiu, ginitori ca janu lu genotipu Bb (li littiri maiusculi mostranu l'alleli duminanti e chiddu minusculi mostranu l'alleli ricissivi).
Se lu B (maiusculu) veni truvatu nta lu genotipu, lu ciuri nasci russu.
Dunqui l'unica vota ca lu ciuri nun nasci russu eni quannu lu genutipu è bb (quannu nun ci sunu 'B' maiusculi).

		di parti di matri
		B	b
di parti di patri	B	BB	Bb
	b	Bb	bb

A prubbabilitati ca li ciuri janu ginotipi diffirenti sunu: BB 25%, Bb lu 50%, e bb lu 25%.
Lu fenutipu di lu ciuri eni sempri russu si lu B duminanti eni nta lu genutipu.
Cunciuriennu, s'avi na prubbabilitati di lu 25% d'aviri nu ciuri ca nun eni russu, e lu 75% di prubbabilitati d'aviri nu ciuri ca eni russu.