San Vartulumeu

(Rinnirizzata di Bartulumeu l'apostulu)

Vartulumeu, o cchiù spissu abbiriviatu Vartulu, fu unu dî dùdici apostuli di Gesù Cristu. E' nu santu viniratu dâ chiesia cattolica e di tutti li chiesi livantini.

San Vartulu, â Cappedda Sistina di Michelangilu, ô Vaticanu.

Aggiografìa cancia

Li suli nutizzi dâ vita di Vartulu vènunu dû Vangelu. Nun si sapi la data di nascita, nà chidda dâ morti. Secunnu lu Vangelu si sapi ca era di Cana n Galilea. La tradizzioni voli ca diffunnìu lu missaggiu cristianu nti vari banni, tra cui la Siria, l'Armenia e si dici puru n Ìnnia.

Secunnu la tradizzioni fu martirizzatu livannuci la peddi. Lu martiriu di san Vartulu è nu suggettu iconugraficu ricurrenti ntâ pittura e ntâ scurtura a pàrtiri dû Rinascimentu italianu.

Li riliqui cancia

Secunnu la tradizzioni lu corpu di san Vartulu agghicau a Lipari ntô 264. Ricumparunu attorna a Lipari ntô 546 e ntô 838 vènunu trasfiruti a Biniventu, d'unni ntô 983 vènunu trasfiruti a Roma.

N Sicilia cancia

San Vartulu è lu patrunu di Lipari e lu cultu è assai sintutu nti tutti l'ìsuli Eoli. La festa ricurri lu 24 di austu. Chiesi didicati a San Vartulu si n'attrovanu nti vari banni. La matrici di Spaccafurnu è didicata a San Vartulumeu. A Lampidusa na tradizzioni pupulari cunsisti ntô bruciari catasti di cosi vecchi facennu nu cascaruni chiamatu focu di san Vartulu.