Facultàti Univirsitària

A facultati univirsitaria è 'na struttura ca, 'nta maggiuritati di l'univirsitati cuordinanu corsa di studiu a paru o stessu liveddu, ginriralmenti ca s'antirèssanu a li stissi arii discipplinari.
Astura tutti l'univirsitati siciliani e taliani sunu addivisi 'nta facultati iccettu chiddda di la Val d'Aosta.
Certi voti parrannu si cunfunni a facultati ccu lu cursu di studi: 'nta rialitati li studenti s'avissiru a rifiriri dirittamenti non â facultati ma a lu corsu di làuria, di làuria spicialistica e autri.
A facultati d'affirenza a li cursi nun javi nudu iffettu di valuri ligali supra a li titula rilasciati, manco ppi chiddu ca s'arrifirisci ei cursi di studiu di urdinamentu privigenti â trasùta in iffettu di li rigulamenti attuativi di l'articulu 17, c. 95 di la leggi 127/1997 (ciamàta macàri riforma Berlinguer - Zecchinu), macari si cu l'ordinamenti ca c'èrunu prima li cursi jerunu strittamenti culligati a spicifichi facultati in quantu rigulati a liveddu cintràli (liggislativu e/o ministiriàli).
I sigritirii amministrativi, ca gistisciunu i carrieri accademichi di li studenti, sunu urganizzati ppi facultati o gruppa di facultati, iscluriennu certi atinèi ca janu sicritir'i cintralizzàti.

Nta l'ordinamenti univirsitari di l'autri paisa di lingua taliana, a facultàti nun jeni na struttura di coordinamentu o raccordu, ma è n'unitati didattica minima. È lu casu di lu Statu di la Cittati di lu Vaticanu e di lu Ripùbbrica e cantone Ticìnu (adirenti â Cunfidirazzioni ilvètica), sibbeni l'ordinamenti univirsitari di chisti sunu basati supra a cunsuetùdini, ppi la quali li singuli univirsitati janu na tradizziunali autonumìa rigulamintari ca renni macari tanticchia divèrsi a situazzioni 'ntra n'atineu e l'autru.
Li univirsitati puntificii ca s'attrovanu 'nta paisi diversi di l'Italia e da Sicilia, pa isempiu, ppi quantu alli voti nun sunu accriditati o arricanusciuti rilascianu tituli di dirittu vaticanu, appricannu sistemi cchiu simili a chiddi di lu paisi unni s'attrovanu a a l'univirsitati puntifii a Roma.
In lìnia ginirali, li universitati vaticani e ticinesi sunu spartuti in facultati, a lu capu dei quali jè misu nu dicanu (ca currispunni a lu diriggenti sculasticu talianu), e ca avi na didattica articulata ppi cicli.
A lu tèrmini di lu primu ciclu l'univirsitati puntifici arrilascianu nu gradu di baccillariatu, mentri chiddi ticinesi stu fuogghiu di carta lu ciamanu bachelor.
A lu tèrmini di lu sicunnu ciclu l'univirsitati puntificii arrilascianu lu gradu di licenza, mentri chiddi ticinesi lu ciamanu master.
À fini di lu tèrzu ciclu chiddi vaticani arrilassanu lu dutturatu, chiddi ticinesi lu PhD (Philosophiae Doctor).
Lu primu ciclu addura tri anni (a isclusioni di lu fattu ca nta l'univirsitati puntificii ca nun janu ancòra adicuatu li propri pruggrammi a lu mudellu dô prucessu di Bulogna, unni addura dui anni, cumpresu chiddu da Facultati di Tiuloggìa, unni si poti accediri sulu sa lu studenti jeni baccalaureati in Filusufìa), lu sicunnu e lu tèrzu rispittivamenti dui anni.
Li tri cicli arrilassanu tituli ca janu a stìssa dinominazzioni (pa isempiu baccellieratu in Facultati di Littiri Cristiani e Classichi, licenza nta Littiri cristiani classichi, dutturatu in Littiri cristiani classichi), iccettu ppi lu fattu ca a facultati jeni articulata in curriculi (univirsitati vaticani) o majors (univirsitati ticinìsi).

Urganizzazzioni cancia

L'organi principali di na Facultati univirsitaria sunu lu Ritturi e lu Cunsigghiu di Facultati.
Lu ritturi, ilettu dimucraticamenti di lu Cunsigghiu di Facultati 'ntra li suli prufissuri di prima fascia a norma di rigulamentu 'nternu, arrapprisenta lu Cunsigghiu e jèni rispunsabbili da gistioni urdinaria.
Jè numinatu ccu dicretu ritturali (supra cunsigghiu di lu Cunsigghiu di Facultati) ppi nu trienniu o nu quadrienniu.
Mèntri ca travagghia 'nta li so funzioni ci ajutanu unu o dui prèsidi vicari, puri numinati ccu dicretu ritturali.