Dialettu grecu-càlabbru

Cercamu perzuni de Calabbria nteressati a scrìviri artìculi, grandi o pìcculi, 'n calabbrisi pe' 'u nostru progettu nciclupèdicu Wikipedia. Nci potìti scrìviri chidu ca volìti (pe' esempiu l'artìculi supra 'i cumuni calabbrisi). Ma pe' favuri, lasciàti una traduzioni d'i paroli diffìcili e ndicàti 'a pruvenienza de 'a parrata calabbrisi usata. Nun mporta se siti riggitanu, catanzarisu, cusentinu, de Cutroni, o de Vibbu, sempri calabbrisi siti! Grazi.

Lu dialettu grecu-càlabbru è la virsioni dû grecu d'Italia parratu ntâ Calabbria.

Mappa dû grecu càlabrru

Diffusioni ntô passatu

Stu dialettu era parratu nta tutta la Calabbria dû Sud finu lu XV-XVI sèculu, quannu fu sustituitu dû dialettu rumanzu, nfluinzatu dû grecu-càlabbru ntâ grammàtica e nta li vucàbbuli (ntô XVIII sèculu lu dialettu calabbrisi avìa ancora assai palori grechi). Ntô XII-XIII sèculu, la lingua grecu-càlabbra si parrava nta na granni àrea, unni c'èranu Seminara, Taurianova, la valli dû Mesima e l'autupianu dû Poru. Ora videmu unni lu grecu scumpari nta li zoni calabbrisi. Ntô XVI sèculu,lu grecu scumparìa nta li zoni unni c'era lu ciumi Petraci. Nu sèculu doppu scumparìa nta li valli vicinu lu Strittu di Missina, comu Catuna e Gàllicu. Nta lu XIX sèculu, scumparìa a Pentedattilu, Africu, Brancaleuni, Motta San Giuvanni, Montebellu e San Lurenzu. Nta li primi anni dû XX sèculu,scumparìa a Palizzi, Staiti, Cardetu, Roccaforti du Grecu, Amendolea e Condofuri.

L'azzioni riprissiva dû fascismu

Ntô pirìudu dû fascismu, li minuranzi linguìstichi foru scuraggiati. Nta l'anni '30, si dicìa "mi pari nu grecu" quannu unu vulìa dari dû scemu a na pirsuna e li maistri punìunu chiddi chi parràvunu na lingua "stranera" nta la classi.

Diffusioni d'oi

Oi lu grecu di Calabbria si parra a Bova, Roghudi, Gallicianò. Dui mila cristiani pàrrunu sta lingua. La difinizzioni di grecànicu è sbagghiata. Li grecànici sunnu tutti li cristiani dâ Càlabbria du Sud, chi na vota era grecòfuna e chiddi chi oi pàrrunu lu grecu-càlabbru sunnu li Greci di Calabbria.

Liami nterni

Lu stissu artìculu 'n calabrisi

Liami sterni

• Ufficiu pruvinciali (RC) pi la valurizzazzioni dâ lingua

• Situ supra la puisìa grecu-càlabbra

Purtali di la Calabbria – Jiti a l'artìculi di Wikipedia supra la Calabbria.