Galòfaru

? Galòfaru
Lu Galòfaru 'n ciuri
Classificazzioni scintìfica
Regnu: Plantae Divisioni: Magnoliophyta Classi: Magnoliopsida Òrdini: Caryophyllales Famigghia: Caryophyllaceae Gèniri: Dianthus Speci: D. caryophyllus
Nomenclatura Binomiàli
Dianthus caryophyllus L.

Lu galòfaru (o jaròfulu; nomu butànicu: Dianthus caryophyllus) è na chianta di lu gèniri Dianthus chi fa parti dâ famigghia Caryophyllaceae, àuta nzinu a 75 cm, cu fogghi liniari e suttili, cultivata pî ciuri omònimi.

Lu nomu diriva dû grecu e signìfica 'ciuri dî dei'.

Lu galòfaru è macari lu ciuri prufumatu, di diversu culuri a secunna dî varitati, cu pètali frastagghiati e fogghi liniari.

Lu jaròfulu è naùtru nomu pû galòfaru (nomu butànicu: Dianthus caryophyllus), na chianta chi fa parti dâ famigghia Caryophyllaceae, cultivata pî ciuri omònimi.

La forma di sta palora, jaròfulu, veni usata supratuttu nta sti banni: Sinagra, Frazzanò, Galati, Alcara li Fusi,Catania, Motta Sant'Anastasia, Sarausa, Àvula, Notu e Puzzaddu.

Nnâ littiratura

Lu pueta sicilianu, Sarvaturi Camilleri, parra di stu ciuri ntâ sò puisìa: Diciottu Jaròfuli.

...

Ju nun aju ricordi,

e a li mè spaddi rina senza màcula,

nta lu celu canceddi sbarriati.

Ntuttuna, dinta l'ànima, diciottu

jaròfuli gintili,

sirinata a li stiddi,

e prufumu d'aprili.

...

Diciottu, e mi si posa nta li manu

la primavera.

Macari la puisìa tradizziunali e famusa, La Barunissa di Carini, ammuntua stu ciuri:

siccaru li galòfari a li grasti

e si chiùsiru tutti li finestri.

Rifirimenti

• Arba Sicula, Vol. 2, 1980 (la puisìa di Sarbaturi Camilleri).
• Centro di Studi Filologici e Linguistici Siciliani (1977-2002) Vocabolario Siciliano, 5 vulumi a cura di Giorgio Piccitto, Catania-Palermo.

Liami sterni

• Carnations and Pinks Resources (pi ngrisi)
• Oxford Carnations (pi ngrisi)