Nfurmàtica
scienza chi studìa l'elabburazzioni dî nfurmazzioni pi menzu dî calculatura elittrònici
'A nfurmàtica jè la scienza cchì tratta dî computer, ntê ssò aspetti tiuretici, dî supportu fìsicu (hardware) e dî prugrammazzioni pâ criazzioni dî software.
Si occupa dô trattamentu dê nfurmazzioni attraversu sistemi automatizzati, dâ mplimentazzioni dî alguritmi e appricazzioni.
Storia
cancia'A nfurmàtica nasci assai prima dê computer ccù 'a mminzzioni dô àbbacu cchì, nonostanti 'a ssò simplicitati jè unu dê primi sistemi dî calculu. Succissivamenti vèni mmintata l'àlgibbra grazzî all'àrabbu-pirsianu al-Khwarizmi.
Ntò 1951 mmeci nasci 'a nfurmàtica muderna grazzî a John von Neumann e Alan Turing e mengunu mmintati i primi computer còmu a machina dî Turing.
Vucabbulariu
cancia- Alguritmu – processu dî calculu pâ risoluzzioni dî un prubblema ditirminatu 'n un ditirminatu nummuru dî passi, termini dirivatu dô Àrabbu al-Khwarizmi, mminturi dâ álgibbra.
- Appricazzioni – cchìu spicificu "appricazzioni 'nfurmàtica", prugramma usatu pî fàri na ditirminata attivitati
- Bit – (cuntrazzioni dô Ingrisi "Binary digit") unitati minima dî nfurmazzioni diggitali ccù 2 stati (1; Viru/Aḍḍumatu) (0; Falsu/Astutatu)
- Byte – unitati dî nfurmazzioni ranni 8 bit, usata còmu unitati dî misura dâ memoria
- Computazzioni – processu dî calculu ccù passaggi dî nummuru finitu attraversu opirazzioni ilimintari
- DB o Database – struttura ordinata dî nfurmazzioni cchì pirmetti u canciamentu dê dati sarbati
- DDOS – Tipu dî attaccu 'nfurmàticu pî disabbilitàri un sistema attraversu a sovrabbondanza dî richiesti
- File – nzemi dî dati cchì segunu na struttura, utilizzati pî sarbari contenuti dî ogni tipu
- Hacker – utenti praticu cchì sapi còmu usàri un prugramma a pienu dê so capabbilitati pî ssò fini, simili anchi a Power User, un utenti cchì sapi còmu usàri un prugramma ô ssò massimu
- Hardware – nzemi dî cumpunenti cchì formunu u computer
- Nfurmàtica quantistica – branca dâ nfurmàtica cchì usa i quanti pô calculu dî alguritmi avanzati e racculti dî dati complessi
- 'Nterfazza grafica – menzu dî comunicazzioni grafica tra computer e utenti, attraversu u signali vìdiu pî nu schermu o proittaturi
- SaaS – (cuntrazzioni dô Ingrisi "Sofware as a Service") mudeḍḍu business 'nfurmàticu basatu su vìnniri software su commissioni
- Sistema upirativu – nzemi dî software pî pirmettiri a na machina dî fununziàri currittamenti e aggevulàri l'utenti
- Software – prugramma 'nfurmàticu isiguitu rincoḍḍu a na machina, diversu u software di basi cchì cuntrolla a machina dâ u software applicativu cchì jè isiguitu dô sistema
