Pirduta dâ «E» ô principiu dî palori
Ntâ lingua siciliana, la pirduta dâ "e" nizziali nun accintata è nu finòminu urdinariu, puru siddu chistu succedi supratuttu ntâ lingua parrata.
Diffusioni cancia
- Nta tutti l'àrii di la Sicilia, ntâ lingua parrata, li palori ponnu pèrdiri o no la "e" nizziali nun tònica ("~cillènti", "~murròiti", "~sèmpiu", "~ducazziòni", "~sìggiri", ecc.).
- Nta arcuni zoni, la "e" nizziali nun accintata è rinchiazzata di na "a" nizziali ("asèmpiu", "aducazziòni", "accillènti", "asàttu", "alincàri", "arrùri", "asaudìri", "atèrnu", "asìstiri", "abbreu", ecc.). Stu finòminu esisti puru nta la lingua corsa ntâ quali attruvamu palori comu: "asempiu", ecc.
- Nta quarchi zona dâ Sicilia, la "e" nizziali nun accintata sulu è addibbuluta nta na "i" nizziali ("itàti", "indìvia", "Iduardu", "irvicèdda"/"irvùzza", "ivèntu", "iròi", ecc.).
Nu finòminu prisenti nta àutri lingui cancia
Ci voli nutari ca stu finòminu funèticu nun è tìpicu sulu dû sicilianu, pirchì asisti nta àutri lingui neolatini, comu p'asempiu la lingua corsa ca havi li furmi:
esàme / asàmini (zoè 'n sicilianu: "esami")
esaminà / asaminà (zoè 'n sicilianu: "esaminari")
espressivu / sprissivu (zoè 'n sicilianu: "sprissivu")
ecc.
Àutri asempi cancia
ecclesiàstica -> acclisiàstica, accrisiàstica, ccrisiàstica
ecc.
Rifirimenti ca ùsanu palori cu la "e" nizziali nun tònica cancia
- Vucabbulariu di Camilleri, 1998
- Vucabbulariu di Lucio Zinna - Antares Editrice, 2002
Rifirimenti ca ùsanu palori cu la "a" mmeci di la "e" nizziali nun tònica cancia
- Vucabbulariu di Lucio Zinna - Antares Editrice, 2002
Rifirimenti ca ùsanu palori cu la "i" mmeci di la "e" nizziali nun tònica cancia
Rifirimenti ca ùsanu la pirduta tutali dâ "e" nizziali nun tònica cancia
Sicilianu standard usatu ntâ wikipedia siciliana cancia
Raccumannamu d'usari li formi siciliani cumpreti (erèdi"/"arèdi", "elàsticu"/"alàsticu", "estàti"/"astàti", "ebbrèu"/"abbrèu", ecc.) mmeci di chiddi accurzati ("~redi", "~làsticu", "~stàti", ecc.), puru siddu nun cunzidiramu l'usu di st'ùrtimi comu n'erruri. Accura, pi arcuni palori siciliani "novi" (chiddi ca vèninu dû talianu), è megghiu lassari la "E", picchì canciannu la "E", la palora pò èssiri cunfusa cu àutri palori (p'asempiu: elementu e alimentu).