"Nfurmazzioni" : Diffirenzi ntrê virsioni

Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
SieBot (discussioni | cuntribbuti)
n Bot: Aggiungo: sr:Информација
n Robot: Cosmetic changes
Riga 1:
La nfurmazzioni eni lu risurtatu dî labburazzioni, dâ manipulazzioni e di l'organizzazioni dî dati nta na manera ca la pirsuna ca l’arricivi â fini ci havi cchiù [[canuscenza]].
 
La '''Nfurmazzioni''' comu cuncettu ci havi nu saccu di significati, di chiddu ca s’usa tutti li jorna e li significati [[ticnoluggìa|tècchinici]]. Parrannu 'n ginirali, lu cuncettu di nfurmazzioni eni sìmili a chiddu di [[cumunicazzioni]], cuntrollu, dati, [[forma]], istruzzioni, canuscenza, significatu, stimulazzioni mintali, pircizzioni e rapprisintazzioni.
 
 
Riga 13:
La '''nfurmazzioni''' eni la qualità dû missaggiu ca na pirsuna ca spirisci a n'àutra o cchiù pirsuni. La nfurmazzioni eni sempri ''supra'' a quarchiccosa (la grannizza di nu paràmitru, la pussibbilità di n'eventu...). Si unu lu vidi nta sta manera, la nfurmazzioni nun havi a èssiri pricisa. Putissi èssiri la viritati o na [[buggìa]], o sulamenti lu scrusciu di nu vasuni.
 
Macari lu scrusciu [[Screzziu (dissapuri)|scrizziusu]] usatu ppi disturbari lu cursu dâ cumunicazzioni pi nun fari capiri li pirsuni tra d’iddi e putissi èssiri vista nta stu puntu di vista comu na forma di nfurmazzioni. Parrannu 'n ginirali, cchiù assai eni la ''quantitati'' di nfurmazzioni ntô missaggiu arricivutu cchiù assai lu missaggiu eni pricisu.
 
Stu mudellu pigghia pi bonu ca c’eni na pirsuna ca spirisci difinuta e armenu na pirsuna c’arricivi. Na variazzioni mpurtanti vidi la nfurmazzioni comu chiddu ca fussi cumunicatu cû missaggiu si fussi spiruta di na pirsuna ca spirisci a na pirsuna c’arricivi ca s’a fida di capiri lu missaggiu.
Riga 24:
La tiurìa dâ cumunicazzioni eni na misura numèrica di li ncirtizzi dû risultatu, p'asempiu, putìssimu diri ca lu "signali cunteni migliara di bitte (bit) di nfurmazzioni". La tiurìa dâ cumunicazzioni a li voti utilizza lu cuncettu di ntrupìa dî nfurmazzioni, ca di sòlitu s’attribuisci a C.E. Shannon.
 
N’àutra forma di nfurmazzioni eni la nfurmazzioni di Fisher, nu cuncettu di R.A. Fisher. Chissu eni utilizzatu quannu s’utilizza la statìstica pâ tiurìa dâ stima e pâ scienza 'n ginirali.
 
La nfurmazzioni di Fisher eni la grannizza di nfurmazzioni ca nu missaggiu si porta appressu e chi parra di nu paràmitru ca nun si poti assirvari. Poti èssiri labburatu dâ canuscenza dâ funzioni di prubbabbilità ca difinisci lu sistema. P'asempiu, cu na funzioni di prubbabbilità nurmali la nfurmazzioni di Fisher eni lu ricìprucu dâ varianza dâ [[liggi]]. Quannu nun si canusci la liggi di prubbabbilità nfurmazzioni di Fisher poti èssiri labburata di nu risultatu di dati nurmarmenti distribbuita comu lu ricìprucu dû sò secunnu mumentu.
 
Macari si la nfurmazzioni e li dati sù usati spissu canciànnuli tra d’iddi ci sù a li voti dî diffirenzi sustanziali.
Riga 36:
=== La misurazzioni dâ ntrupìa dâ nfurmazzioni ===
 
L'idea dâ nfurmazzioni comu missaggiu accuminzari ca la pubbricazzioni ntô [[1948]] di nu testu di Claude Shannon ca nfruinzau assai la cumunità dî scinziati , "Na tiurìa matimàtica dâ nfurmazzioni." Stu testu duna li funnamenta dâ tiurìa dâ nfurmazzioni e accumenza a utilizzari la parola ''nfurmazzioni'' nun sulu cu nu significatu tècnicu ma macari comu a na misura. Seni lu dispusitivu ca spirisci eni capaci di spiriri ô stissu modu nu gruppu di <math>N</math> missaggi, allura la misura prifirita dâ "nfurmazzioni pruduciuta quannu nu missaggiu eni sceltu dû gruppu" eni lu logarìttimu a basi dui di <math>N</math> (Sta misura eni chiamata '''auto-nfurmazzioni'''). Nta stu testu, Shannon cuntìnua:
 
: ''La scelta di na basi logarìttimica currispunni â scelta di n'unità pi misurari la nfurmazzioni. Si s’usassi la basi 2 li risultati putìssiru èssiri chiamati cifri binari, o cchiù simpricimenti bitti (bit).
Riga 46:
: 123456789101112131415161718192021
 
Eni mpurtanti arricanùsciri li lìmiti dû travagghiu di Shannon dâ pruspittiva dû significatu umanu. Quannu si parrava dû significatu dû cuntinutu di nu missaggiu Shanon suttaliniava ''“Spissu li missaggi ci hannu nu '''significatu…''' st’aspetta simàntici dâ cumunicazzioni nun mpòrtanu ô prubbrema ncignirìsticu. L'aspettu significanti eni ca lu missaggiu attuali è chiddu scigghiutu ''”'''di nu gruppu di missaggi pussìbbili'''”'' (li virguletti ci stàvanu macari nta l'origginali).
 
Ntâ Tiurìa dâ nfurmazzioni li signala sù parti dû prucessu, e nun sunnu la sustanza, chissi fannu quarchiccosa, ma nun hannu significati particulari. Si si cummina la Tiurìa dâ nfurmazzioni algorìttimica câ Tiurìa dâ nfurmazzioni putìssimu cunchiùdiri ca lu signali cchiù casuali cunteni la cchiù assai nfurmazzioni ca poti èssiri nterpritata e ca nun poti èssiri cumpressu.
 
Micheal Reddy suttaliniava ca li ''“signala” dâ tiurìa matimàtica sù “mudella ca ponnu èssiri scanciati”. Nun ci sù missaggi nta nu signali, li signala traspòrtanu la spirtizza di silizziunari di nu gruppu di missaggi pussìbbili.”'' 'Ntâ tiurìa dâ nfurmazzioni “li sistemi hannu a èssiri pinzati p’upirari p’ogni pussìbbili silizzioni, e nun sulu pi chiddu ca eni scigghiutu picchì chissu nun eni canusciutu quannu si pruggetta.
 
== La nfurmazzioni comu mudellu ==
 
La nfurmazzioni e ogni mudellu rapprisintatu. A stu puntu di vista nun ci ntiressa la pricisioni e mancu li parti ca stannu cumunicannu, ma nveci fa na siparazzioni tra l'uggettu e la sò rapprisintazzioni, e accussì macari lu sintimentu di participazzioni di quarchidunu ca capisci la rilazzioni. Stu puntu di vista pirciò havi bisognu di na [[menti]] cuscienti. P'asempiu:li statìstichi ecunòmichi rapprisèntanu n’[[Econumìa|econumìa]], macari si nun pirfettamenti. Quannu parramu di dati ntâ scienza dî compiuter, statìstichi, e àutri campi, sù formi di nfurmazzioni nta stu senzu. Li mudella alittromagnètici nta na reti di compiuter e li dispusitivi sù culligati a quarchiccosa ch’eni diversu dû mudellu stissu, comu lu testu c’havi a èssiri visualizzatu e la tastera di inputti (input). Li Signala, , e li sìmmuli sù macari nta sta catigurìa.
 
== La nfurmazzioni comu n'inputti (input) dî senzi ==
Riga 64:
== La timoluggìa dû tèrmini ==
 
Pû Dizziunariu Ngrisi di Ocsfordi (Oxford), lu significatu cchiù anticu dâ parola ''nfurmazzioni'' nta [[lingua ngrisa | ngrisi]] eni l'attu di ''nfurmari'', o di dari na forma â menti, comu ntâ l'educazzioni, nta l'istruzzioni, o nta l'addistramentu. Na frasi antica dû 1387 dici: "Cincu libbra vennu dî cela pâ nfurmazzioni di l'umanità". Fu macari utilizzatu comu ''menzu'' di struzzioni, p'asempiu n'istruzzioni particulari. "Melibee ntisi l'abbilità e li raggiunamenti di Donna Prudenza, e li sò saggi nfurmazzioni tècnichi" (1386)
 
La palora ngrisa dirivau apparentimenti dû cumuni "nomu d'azzioni" ca tirminava cu "''-azzioni''" (dirivatu attraversu lu francisi dû latinu "''-tio''") a lu verbu cchiù ricenti ''nfurmari'' ntô senzu di dari na forma â menti, pi disciplinari, nzignari: "L'òmmini saggi avìssiru a jiri a nfurmari li sò rè." (1330) ''nforma'' sulu veni (cû francisi) dû latinu ''informare'', dari na forma, furmàrisi n'idea di quarchiccosa. Lu latinu stissu avìa macari la parola ''informatio'' ca significava cuncettu o idea, ma comu stu tèrmini appi a nfruinzari la parola ''nformazzioni'' n sicilianu nun eni tantu chiaru.
 
Pi ùrtimu, la parola greca pi ''forma'' era « eidos », e sta parola era famusa p’èssiri utilizzata nta nu senzu tècnicu filosòficu di [[Platoni]] (e cchiù taddi d’Aristòtili) pi dinutari l’idintità idiali di l’essenza di quarchiccosa (vidi macari [[w:en:The Forms|Li formi]]).-->
Riga 72:
== La nfurmazzioni e li Dati ==
 
Li paroli ''nfurmazzioni'' e ''dati'', sù utilizzati scanciànnuli nta nu saccu di situazzioni. Ma nun sunnu sinònima. P’asempiu pi l’assirvazzioni di Adam M. Gadomski's (1993), ''li dati sù tutti chiddi ca ponnu èssiri labburati'' e ''li nfurmazzioni sunnu dati ca rapprisèntanu nu duminiu fìsicu o astrattu''.
 
== Li nfurmazzioni comu riggistrazzioni ==
Riga 80:
== Viditi puru ==
<!-- {{wikibookspar | | Useless Information}} removed by User:Joeblakesley as it has no content ATM -->
 
[[CategoryCatigurìa:Nfurmazzioni]]
 
[[af:Inligting]]