"Riunificazzioni tudisca" : Diffirenzi ntrê virsioni
Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
Nuddu riassuntu dû canciamentu |
n Robot: Cosmetic changes |
||
Riga 1:
Lu tèrmini '''Riunificazzioni tudisca''' (''Deutsche Wiedervereinigung'') signala lu prucessu di riunificazzioni dâ Girmania, chi cumprinnìu du stati dî putenzi alliati, â fini dâ [[Secunna guerra munniali]].
La riunificazzioni tudisca succidìu lu [[3 di uttùviru]], [[1990]], quannu li tirritorî di l'ex [[Ripùbblica Dimucràtica Tudisca]] (RDT, chiamata spissu la "Girmania Est") vìnniru ncurpurati nnâ [[Ripùbblica Fidirali Tudisca]] (RFT, o cchiù urdinariamenti "Girmania Ovest"). Doppu li primi elizzioni lìbbiri nnâ Girmania Est, tinuti lu [[18 di marzu]],
[[
== Arreri ==
Riga 8:
Doppu la fini dâ secunna guerra munniali 'n [[Europa]], la Girmania era divisa pi quattru zoni d'accupazzioni. La vecchia capitali [[Birlinu]], ntô quali s'attrova lu [[Cunzigghiu di Cuntrollu Alliatu]], vinni idda stissa suttadivisa pi quattru zoni d'accupazzioni. Sibbeni la ntinzioni dî quattru putenzi accupanti fussi di cuvirnari assemi una Girmania chî cunfini dû 1947, l'avventu dî tinsioni dâ [[Guerra Fridda]] fici capitari ca li zoni francisi, ngrisi e miricani furmaru ntô [[1949]] la [[Ripùbblica Fidirali tudisca]] (e [[Birlinu Ovest]]), lassannu fora la zona d'accupazzioni russa chi addivintau ntô stissu annu la [[Ripùbblica Dimucràtica tudisca]] (cumprinnennu [[Birlinu Est]]). Sparti di chissu, diversi parti di l'ex ''Reich'' tudiscu vìnniru ncucchiati câ [[Pulonia]] e cu l'[[Unioni Suviètica]].
La prima pruposta pâ riunificazzioni dâ Girmania vinni avanzata di [[Josif Stalin]] ntô [[1952]], cu tèrmini simili a chiddi nsiquitu
Ô partiri dû [[1949]], la Ripùbblica Fidirali Tudisca si sviluppò p'èssiri na nazzioni capitalista uccidientali cu na "econumìa di mircatu suciali" e nu cuvernu parramintari dimucràticu. Na longa criscita ecunòmica accuminzata nnî [[1950ini]] duna vita a 30 anni di "miràculu ecunòmicu" ([[Wirtschaftswunder]]). A l'autru latu dû cunfini, la Ripùbblica Dimucratica Tudisca si stabbilau un cuvernu auturitariu cu na [[econumìa di cumannu]] nt'un modu suvièticu. Mentri ca la RDT stava addivintannu la nazzioni cchiù ricca e cchiù avanzata dû bloccu suvièticu, tanti dî soi cittadini cuntinuaru a taliari ô punenti pâ libbirtati pulìtica e la pruspiritati ecunòomica. Lu scappari d'un nùmmuru criscenti di tudischi dû livanti ê
Lu cuvernu dâ Girmania Ovest e li soi culligati dâ [[NATO]], p'accuminzari nun ricanuscìanu la RDT o la Ripùbblica Pupulari di Pulonia. Li rapporti tra li du Girmanî arristaru friddi finu a quannu nu cancilleri dâ Girmania Ovest [[Willy Brandt]] lanciau un riabbicinamentu assai pulèmicu cu la Girmania Est (canusciuta comu ''[[Ostpolitik]]'') nnî [[1970ini]].
== La fini dâ divisioni ==
[[
Nta l'austu dû [[1989]], l'Unghirìa livau li limitazzioni ê cunfini cu l'Austria e nta sittèmmiru cchiù di 13.000 tudischi urientali si fujeru ô punenti attraversu l'Unghirìa. Li manifistazzioni di massa contra lu regime cumunista tudiscu acuminzaru ntô tardu 1989, principarmenti chî "Dimustrazzioni dû lunidìa" a Lipsia. A frunti dû scuntentu pòpulu lu leader tudiscu di l'est Erich Honecker fu furzatu a ritiràroso lu [[18 di uttùviru]], 1989.
Li limitazzioni ê muvimenti pî tudischi di l'est foru livati dû novu cuvernu lu [[9 di nuvèmmiru]], 1989 e tanti pirsuni si nni jeru sùbbutu sùbbutu attraversu lu Muru unni guardî dî
Lu [[18 di marzu]], [[1990]] vìnniru tinuti li primi e ùnichi elezzioni lìbbiri ntâ storia dâ Ripùbblica Dimucràtica Tudisca, pruducennu nu cuvernu cû ndrizzu principali di nicuzziari la fini dû statu stissu. Comu un idiòlugu dâ Girmania livanti fici nutari ntô 1989, "La Pulonia pò arristari Pulonia siddu lu reggimi cumunista casca, ma senza cumunismu la Girmania Est nun havi nudda raggiuni d'asìstiri".
Riga 24:
Sutta la guida dû primu ministru Lothar de Maizière, la Girmania Est nicuzziau câ Girmania Ovest, lu Regnu Unitu, la Francia, li Stati Uniti e l'Unioni Suviètica li cundizzioni pi na riunificazzioni tudisca. Nustanti ca fussi dispunìbbili a ricunziddirari la sò prima cuntrapusizzioni â riunificazzioni, l'Unioni Suviètica nun vulìa ca la Girmania Est fussi na parti dâ culliganza di NATO. Dunca arrivaru ôn accordu chi pirmittìu â Girmania d'arristari parti dâ NATO câ limitazzioni ca surdati dâ NATO nun avvìssiru a èssiri stanziati nnî tirritorî dâ Girmania livanti.
[[
Paru paru ê discussioni multilatirali, discussioni bilatirali foru tinuti tra li cuverni tudischi di Est e Ovest, li quali lu [[18 di maiu]] firmaru un accordu p'un passu ntirmediu: un unioni suciali, ecunòmica e chî du muniti, chi trasìu nforza lu primu di giugnettu. Lu [[23 di austu]] lu parramentu dâ Girmania Est (Volkskammer) appruvau la pruposta di accissioni â RFT. Lu pattu di unificazzioni ("Einigungsvertrag") tudiscu fù firmatu lu [[31 di austu]], 1990, dî rapprisintanti di RDT e RFT. Lu
Lu [[14 di nuvèmmiru]], 1990, lu cuvernu tudiscu firmau un trattatu câ Pulonia stabbilennu li cunfini pirmanenti tra li du' stati supra la linia Oder-Neisse, e quinni rinunciannu a qualunchi rivinnicazzioni supra la Silesia, Pomerania Est, Dànzica e Prussia Urientali. Lu misi succissivu si tìnniru li primi elezzioni lìbbiri di tuttu lu pòpulu tudiscu dû
== Effetti dâ riunificazzioni ==
Li costi dâ riunificazzioni hannu statu un grossu pisu pi l'econumìa tudisca, e hannu cuontribbutu a na cchiù aracia criscimonia ecunòmica nni l'anni ricenti. Lu costu dâ riunificazzioni veni stimatu circa li 1.5 trilioni di Euro (secunnu a Freie Universität Berlin). Sta summa è cchiù granni dû dèbbitu nazziunali deû statu tudiscu. La prima causa di tali spesa fu la dibbulezza di l'econumìa dâ Girmania livanti, spiciarmenti a cunfruntu di chidda uccidintali, cumminata câ dicisioni, mouivata puliticamenti, di stabbiliri lu dazziu di cummirsioni ô
== Liami esterni ==
* [http://service.spiegel.de/cache/international/spiegel/0,1518,373639,00.html Germany's Eastern Burden: The Price of a Failed Reunification]
* [http://www.dw-world.de/dw/article/0,1564,1687204,00.html The End of East Germany]
Riga 39:
* [http://www.germanculture.com.ua/library/facts/bl_reunification_aftermath.htm The Reunification and Its Aftermath]
[[
[[am:የጀርመን ዳግመኛ መወሐድ]]
|