"Libbiralìsimu" : Diffirenzi ntrê virsioni
Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
n Robot: Cosmetic changes |
n Bot: Fixing wiki syntax |
||
Riga 3:
Li tèrmini '''libbiralismu''' e '''libbirali''' vennu usati sia ntô linguaggiu cumuni ca ntâ tiurìa [[pulìtica]] cu significati diversi. Ccà n'accupamu esclusivamenti dû libbiralismu comu ''duttrina pulìtica''. Ntô linguaggiu cumuni ''libbiralismu'' pò èssiri usatu comu sinònimu di ''magnanimitati'' e ''larghizza di viduti''. La palora veni dâ [[lingua francisa|francisi]] ''libéral'' (zoè "libbirali").
A picca a picca versu lu nizziu dû [[sèculu XIX ]] ''libbirali'' accuminzau a divèniri aquivalenti di "favurèvuli a lu ricanuscimentu dî [[libbirtati ndividuali]] e [[libbirtati pulìtichi|pulìtichi]]". La prima citazzioni 'n [[lingua ngrisa]] cu stu significatu acchiana ô [[1801]]. 'N sensu mudernu si riteni ca lu tèrmini ''libbiralismu'' fu usatu pâ prima vota ntô [[1812]] 'n [[Spagna]] ntô parramentu riggiunali (las Cortes) di [[Càdici]]. Li ràdichi dû libbiralismu sunnu tuttavìa assai cchiù antichi. Ponnu èssiri attruvati ntê duttrini [[giusmaturalismu|giusnaturalìstichi]] di '''[[John Locke]]''', ntê tiurìi dî filòsufi scuzzisi '''[[David Hume]]''' ([[Edimmurgu]], [[1711]]-[[1776]]) e '''[[Adam Smith]]''' ([[1723]]–[[1790]]) e nta l''''[[Illuminismu]]''' francisi.
Sturicamenti lu libbiralismu nasci comu [[ideoluggìa]] dâ [[burghisìa]] ntô mumentu 'n cui idda lutta contra li munarchìi assuluti e li privileggi di l'aristucrazzìa a partiri dâ fini di lu sèculu XVIII. L'èsitu di sta lutta porta a l'istaurazzioni dû '''Statu libbirali'''.
| |||