"Mammula" : Diffirenzi ntrê virsioni

Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
Riga 22:
Lu primu vucabbulariu Mammulisi-Talianu (Tip. Siclari, Reggio Cal. 1862) lu scrivìu lu mèdicu [[Franciscu Muià]] ([[1821]]-[[1881]]) di Mammula, e fu lu primu vucabbulariu dâ Calabbria scrittu n dialettu. Doppu si ntirissau [[Gerhard Rohlfs]] "lu tudiscu" accussì lu chiamàvanu a Mammula, e si dicìa ca scrivìa libbra, e vulìa scrìviri nu vucabbulariu (Nuovo Dizionario Dialettale della Calabria, Ed. Longo, Ravenna 1977) e vinìa tanti e tanti voti a Mammula pi parrari cu li pirsuni anziani pi sèntiri la prununza di li paroli e di li canzuni di na vota e li scrivìa ccà nnû quaternu. Vinìa sempri p'attruvari â casa o â cresia lu prèviti Zavaglia (Don Vincenzo Zavaglia]] stòricu-scritturi), ca scrivìu tanti libbra di Mammula, "lu tudiscu" tanti voti durmìa a lu Santuariu di Santu Nicodemu a la Limina. Scrivìu tanti libbra e puru lu vucabbulariu Calabbrisi-Talianu, unni riporta assai paroli mammulisi.
 
Ma ala persunapirsuna importatimpurtanti di 'ulu dialettu Mammulisimammulisi fudifu ulu poetapueta [[RemoRemu GargiuloGargiulu]] ([[1938]]-[[2003]]), ca fu pi tantu tempu ingirun giru pi l'Italia pemmupi lavuratravagghiari, faciafacìa lu DirettoriDiritturi, peròpirò ogni vota chi ndaviac'avìa pochiquarchi jornajornu di vacanzi veniavinìa subitusùbbitu a Mammula mupi sivìdiri vidi cua tutti l'amici e li parenti. Fu ulu veru poetapueta di ala linguaparrata mammulisicalabbrisa e calabrisin particulari di chidda mammulisa. ULu poetapueta "Remu" era nnamuratu di ulu paisi soi, di ala linguaparrata mammulisimammulisa e di tuttu lu populupòpulu di Mammula, quandoquannu moriumurìu non ci fu perzunapirsuna chica nnanun fu presentiprisenti. ScriviuScrivìu tanti librilibbra n in'dialettu mammulisi e vinni premiatoprimiatu tanti voti c'àa ili gari di poesiipuisìi a livelluliveddu nazionalinazziunali, nu libbru chica scriviuscrivìu e nonnun si trova chjùchiù esti "Littari a lu Pataternu e a Santu Nicotemu"), nu libbru veramenti bellubeddu, chica tutti li perzunipirsuni di Mammula e li studiosistudiusi calabrisicalabbrisi si laccattarul'accattaru. Pi nonnun parlariparrari di nantrun'àutru libbru chica si chiama "A Frasca" a undiunni parlaparra di tanti cosi mportantimpurtanti di a vita modernamuderna e di navotana vota, e tanti attriàutri libbrilibbra chica sciviuscrivìu. L'urtimuùrtimu libbru chica pubblicaupubbricau "Remu", aaccussì cussi ulu chiamavanuchiamàvanu e lu chiamanuchiàmanu ancora a Mammula fudifu lu "Vocabalario Mammolese" (Editore Iriti, Reggio Cal. 2006), chica ci misi mu lutrent'anni facipi trentannifàrilu, dopoe doppu la prima stampa du VocabolariuVucabbulariu, "Remu" moriumurìu (finitofinitu di stamparestampari a cura delldi l'autoreauturi 2003). QuanduQuannu vaisi và mupi trovitruvari na parola tiè spiegaspiegatu tuttu lu significatosignificatu n in'dialettu e poiappoi eè tradottutraduciutu inn Italianutalianu. QuanduQuannu fu presentatuprisintatu ulu VocabolariuVucabbulariu, c'a aâ Chiazza ddi l'Annunziata a Mammula, ceranuc'èranu tutti li studiosistudiusi, e li perzunipirsuni chica ci volenuvonnu tantu beni a "Remu". DassauLassau veramenteveramenti nu tesorutisoru, chistustu VocabolariuVucabbulariu è na ricchezzaricchizza pi li genti di Mammula, da CalabriaCalabbria e di l'Italia. Stu VocabolariuVucabbulariu tantu ch'estiè importantimpurtanti si studia puru a l'UniversitàUnivursità di l'Italia e di l'AmericaAmèrica.
 
== Bibliografia ==