"Ziriti" : Diffirenzi ntrê virsioni

Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
Nuddu riassuntu dû canciamentu
Nuddu riassuntu dû canciamentu
Riga 1:
[[Mmàggini:Zirids1000.png|thumb|300px|Tirritoria ziriti versu l'annu 1000.]]
Li '''ziriti''' ([[lingua àrabba|àrabbu]]: زيريون‎) foru na dinastia Berbera urigginaria dâ [[Kabilia]], chi cuvirnau l'[[Ifriqiya]] (la [[Tunisia]] e l'[[Algiria]] di oggi) all'inizziu pî contu dî [[fatimiti]], e a partiri dô [[1045]] comu emiratu abbassidi ndipinnenti dî fatimiti, nzinu ô [[1148]], quannu foru battuti di l'[[almoraviti]] chi vìnninu dâ [[Spagna]] e dô [[Maroccu]].
 
La cità di [[Kairouan]] fu capitali di l'emiratu zirita nzinu â ruttura dî riliazzioni chê fatimiti chi abbinni prugrissivamenti tra lu 1045, arricanuscennu lu califfatu abbassidi di Bagdad, e lu [[1048]] quannu li ziriti dicideru di distruggiri nto propriu tirritoriu ogni rifirenza ê fatimiti. La tinsioni chê fatimiti causau na guerra chi s'accapau câ perdita dâ tripolitania prima e di [[Kairouan]]. La capitali fu allura spustata a [[Mahdia]] ntô [[1057]].
Fu contra li ziriti chi li [[normanni]] di [[Ruggeru II di Sicilia]] appiru a cummattiri. Li nurmanni vulèvanu mèttiri pedi ntê costi africani, ma nti nu primu mumentu li ziriti rinisceru a cuntrastari l'uffinsiva, scunfiggennu la flotta nurmanna cumannata di [[Christodulus]] a capu Dimas ntô [[1123]]. St'abbinimentu è puru ricurdatu nti na puisia di [[Ibn Hamdis]] chi all'èbbica abbitava â curti zirita di [[Mahdia]]. Addoppu, cumannati di [[Giorgiu di Antiochia]], li ziriti forru battuti e ntô [[1148]] li nurmanni pigghiaru lu cuntrollu di tutti li porti chi talìavanu â Sicilia, di [[Tripoli]] nzinu a [[Tunisi]]. L'urtimu califfu zirita, [[Abul-Hasan al-Hasan ibn Ali]] appi a ghirasinni di [[Mahdia]], lassànnula ê [[nurmanni]] e spustau lu putiri zirita a [[Algeri]] nzinu â nvasioni [[almohadi]] chi ntô [[1152]] misi fini â dinastia.