"Còmmisu" : Diffirenzi ntrê virsioni

Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
Xqbot (discussioni | cuntribbuti)
n Bot: Tolgo: co:Comisu; modifiche estetiche
Klone123 (discussioni | cuntribbuti)
Nuddu riassuntu dû canciamentu
Riga 13:
}}
 
'''Còmmisu''' (o '''U Còmisu''' ntâ parrata lucali) è nu cumuni di 28.389 abbitanti dâ [[pruvincia di Rausa]].
 
== Storia ==
Lu primu nzidiamentu di l'omuòmu an Còmmisu, ci fu ntornuagghiri ô sicunnusecunnu millenniu apprima di [[Cristu]], quannu li [[Sìculi]] stàvunustàvanu nninti li muntagni tornu-tornudi Còmmisu.
 
[[File:Comiso Chiasa Madre.jpg|thumb|200px|left|La matrici ô Còmmisu]]
Si penzapinza ca doppu â culunizzazioni [[Greci|greca]] ntô Cozzu Apolla ccc'era la mistiriusa [[Kasmenai]], na citàcitati mìtica.
 
UnHavi saccuna sfunnacata lidi resti grechi e rumani: mpurtanti sunnu li termi [[Dianae Fons]], vicinu â Chiazza Fonti Diana.
 
L'arrivuagghicata dê [[Bizzantini]], doppu di scurrirìi dê bàrbari, dettidunò nu novu arrisbigghiuarrupigghiu: la citati si pigghia li mura e tutti li nùcliinùcli abbitativi si mèttunu nzèmmula pi furmari lu casali di Còmicio (chiamatu appoi Jhòmiso).
 
Ma la vera storia di la citàcitati accumenzaaccuminza cu l'Aragunisili Araunisi ca dùnanudunanu lu fèudu dû Còmmisu a Federico Speciario di [[Missina]], ntô [[1296]]. Iddu si fici fari nu palazzu-casteddu ca addivintò lu centru dô paisi.
 
Appoi lu fèudu arrivòagghicò ntê manu di Giuvanni Chiaramunti e ntô [[1392]] addivintò di Birnandu Cabrera, catalanu e conti di [[Muòrica|Mòdica]]. Ma sò figghiu Giuvanni si ndibbitò un saccunnibbitò e vinnìu la citàcitati ntô [[1453]] a Don Periconio II dê Naselli, nòbbili d'antica famigghia ca tènnurutènniru lu fèudufiudu finunzinu ô [[XVIII sèculu]] e, sutta iddi, lu Còmmisu arrivòagghicò a na bona pusizzioni ecunòmica e suciali grazzi a liggi cchiù muderni.
 
A cumminzaril'accumminzagghia dû [[XVII sèculu]] lu rinnuvamentu ca c'eraavìa statu nta li sèculi apprimaprima, s'abbloccasi glucca pi tanti mutivi: la funnazzioni dû Casali di Vittoria cu tanti cummisari ca si nni fujerujiru a Vittoria, la pesti dû [[1624]] e, appoi, lu [[Tirrimotu dû 11 di jinnaru 1693|tirrimotu dû 1693]], cu 90 morti.
 
Ma li cummisari cuntinuaru a travagghiari e rifìcirufìciru arreri li casi abbattuti ntô stili baroccu.
 
Ntô piriudu dû fascismu a Còmmisu vinni fatta na basi militari. Nta fini dû [[1944]], Badoglio ca era lu prisidenti n càrrica, cummannò a tutti li surdati taliani di turnari n guerra.
Ma li cummisari èranu, stanchi dâ guerra, e allurantonzi attacaru la prifittura e dichiararu la ripùbbrica ndipindentinnipindenti dô Còmmisu, ca durò sulu pi dù misa. L'artèfici di sta ripùbbrica forufuru arristati e si nni jerujiru a [[Ustica]].
 
Ma la nova ripùbbrica li fici nèsciri e turnari ô Còmmisu.
 
== Storia ricenti ==
Nti l'anni '80 an Còmmisu la basi militari fascista fu utilizzatacunvirtuta dê miricani pi fari na Basi [[NATO]] cu mìssili nucliari, smantillata nnôntô [[1991]], cu la fini dâ [[guerra fridda]]. L'airoportu militari ''Maglioccu'' fu ristrutturatu e transfuramtutrasfurmatu 'n airoportuairuportu civili chi c'avissi a tràsiri n funzioni ntô [[2009]].
 
== Cummisani celibbri ==
Nti l'anni '80 a Còmmisu la basi militari fascista fu utilizzata dê miricani pi fari na Basi [[NATO]] cu mìssili nucliari, smantillata nnô 1991, cu la fini dâ [[guerra fridda]]. L'airoportu militari ''Maglioccu'' fu ristrutturatu e transfuramtu 'n airoportu civili chi avissi a tràsiri n funzioni ntô [[2009]].
 
== Cumisani cèlibbri ==
 
*[[Salvaturi Adamu]], cantanti
*[[Gesualdu Bufalinu]], scritturi