"Partitu Cumunista Italianu" : Diffirenzi ntrê virsioni

Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
n Bot: Aggiungo: eo:Itala Komunista Partio
Klone123 (discussioni | cuntribbuti)
Nuddu riassuntu dû canciamentu
Riga 1:
[[Mmàggini:PCI symbol.jpg|right|150px]]
Lu '''Partitu cumunista italianu''' o '''PCI''' fu nu [[partitu pulìticu]] talianu funnatu ntô [[1921]], cô nomu di Partitu cumunista d'Italia (Pcd’I), a sècutu dâ scissioni di l’ala di estrema sinistramanca dû [[Partitu sucialista italianu]] (PSI). Lu PCI si rifacìa a la spirienza dâ [[rivuluzzioni bulscevica dû 1917]] e li funnaturi di stu novu partirupartitu, ca appoi avissi addivintatu lu cchiù granni e mpurtanti partitu cumunista di l’[[Europa]] uccidintali, foru [[Antoniu Gramsci]], capu di nu gruppu di [[Turinu]] ca s'aricuggheva ntornu a la rivista "L'ordine nuovo" e [[Amadeo Bordiga]], funnaturi dâ rivista "Il Soviet"
==Storia==
 
Lu primu sicritàriu dû partitu, dô [[1921]] nzinu a lu [[1926]] fu Bordiga, mentri ca la lìnia dû partitu vinni fissata di Gramsci e di [[Palmiro Togliatti]] ntê accussì diciuti "Tesi di Lione", unni si ittàvanu li basi pâ custruzzioni di nu partitu di massa.
 
Nnô [[1926]] Gramsci vinni misu 'n càrciri e cunnannatu a vint’anni, ma ntô [[1933]] fu scarzaratu pi mutivi di saluti e appoi murìu di malatìa ntô [[1937]].
 
Misu fora dâ [[liggi]] dû [[fascìsimu]] e cu li dirriggenti cui [[wikt:càrziri|carzaratu]] e cui [[wikt:ammucciari|ammucciatu]], lu ''Pcd'I'' s'urganizzau ntâ clannistinitati e fici nu centru di cuurdinamentu a [[Pariggi]]; nnô [[1943]], doppu ca lu [[Ntirnazziunali Cumunista]] (Comintern) vinni sciòtusciugghiutu, lu ''Partitu cumunista d'Italia'' (Pcd’I) canciaucanciò lu nomu 'n ''“Partitu Cumunista Italianu”'' (Pci).<br>
Nta l'anni Trenta, cu tutta la riprissioni fascista 'n [[Italia]] e l'alluntanamenti d'intradintra ô partitu stissu, ariniscìuarriniscìu a supravvìviri sutta la guida di Togliatti. Ntâ guerra partiggiana, assai mpurtanti fu lu cuntribbutu dê sò militanti ntra lu [[1943]] e lu [[1945]].
 
Tanti forzi pulìtichi ca s'avìanu apprima junciuti ntra d'iddi ntâ risistenza cuntr'a li [[Girmania|tudischi]], finuta la [[Secunna guerra munniali|guerra]], si scuntraru assai malamenti e s'eppiàppi ntô cuntinenti talianu na secunna guerra civili di ntisitàntisitati [[wikt:vasciu|vascia]] ca durau nzinu ô [[1948]], quannu lu PCI abbannunauabbannunò l'idìa di pigghiari lu puteriputiri câ forza. Dô [[1956]], cu Palmiru Togliatti, sicritàriu dû partitu di quannu avìanu ncarzaratu a Gramsci, lu PCI accuminciòaccuminzò a tiurizzari na ''"via taliana ô sucialìsimu"''
 
[[Enrico Berlinguer]], sicritàriu dû partiru dô [[1972]] ô [[1984]], alluntanauarrassò sempri cchiossaichiossai lu PCI di [[Mosca]], facènnusi sustinituri di l'[[eurucumunìsimu]], ca fu lu tintativu d'attruvari na 'terza via' trantra lu mudellu suvièticu e chiddu di li granni sucialdimucrazzìi dû [[Nord Europa]]; ma l'alluntanamentuarrassamentu dâ [[Russia]] s'eppiàppi macari picchì tanti cumunisti taliani e lu stissu Berlinguer, criticaru e pigghiaru li distanzi di li viulazzioni dê diritti umani faciuti di l'[[URSS]]. Ancora Berlinguer tiurizzautiurizzò la stratiggìa dû ''"cumprumessu stòricu"'' tra lu PCI e la [[Dimucrazzìa Cristiana]], ntra cumunisti e cattòlichi.
 
Pi tant'anni fu lu Partitu cumunista cchiù granni e putenti di l'Europa uccidintali e nta l'[[Italia]] fu lu secunnu partitu pulìticu doppu la Dimucrazzìa Cristiana.
 
==Sciugghiuta==
'''Lu Partitu Cumunista Talianu''' si sciugghìu a lu [[3 di frivaru]] [[1991]], quannu la chiossai di li diligati guidati dô sicritàriu [[Achilli Occhetto]], ni dicritàunn'addicritò la sciugghiuta nti lu XX Cungressu Nazziunali e, ntô stissu tempu, prucramauprucramò la custituzzioni dû [[Partitu Dimucràticu di la Sinistra]] ([[PDS]]). Na parti cunzistenti di la minuranza di sinistra si jincìu, mmeci, nnô ''"Muvimentu pi la Rifunnazzioni Cumunista"'' , ca, nzeminzèmmula a [[Dimucrazzìa Prulitària]] e àutri gruppi, fici lu [[Partitu di la Rifunnazioni Cumunista]] (PRC).
[[Category:Pulìtica]]
[[Category:Italia]]