"Pugghia" : Diffirenzi ntrê virsioni

Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
Thijs!bot (discussioni | cuntribbuti)
n Bot: Modifico: tr:Puglia
Riga 22:
 
== Giografìa ==
La PugghiaPujia è la riggiunirigioni cchiù a est diti l'[[Italia]]: [[Punta Palascìa]] (a [[Utrantu|Otrantu]], [[Salentu]]), è luntana menu diti 80 km diti li costi di l'[[Arbanìa]]. CiNci sunnusontu chianichianuri pi lu 53,3%, cullini pi lu 45,3% e muntagni sulu pi l'1,5%. Siccomu ch'è na pinìsula, li mari la circùnnanucirconnunu di tritre parti, ma nunno haviteni ciùmirafiumi, a parti l'[[Ofantu]], ca comu è gghièeti, si poti navicari sulu a la parti finali. L'ùnicuùnucu lacu ca ci haviteni l'acqua ca si poti bìviriberi, unniddò la pigghiapijia l'[[Acquiduttu PugghisiPujiesi]], è lu [[Lacu d'Occhitu]], a li cunfini cu lu [[Mulisi]] (e nfatti, dàtusi ca haviteni picca acqua, spissuspessu succèdinusucceunu [[crisi ìdrica|crisi ìdrichi]]). A lu temputiempu diti li [[Rumani]], la PugghiaPujia era cchiù granni, pirchìpircè cumprinnìa puru na parti di lu Mulisi, di la Campania ([[Sanniu]]) e di la Basilicata.
 
=== CiùmiraFiumi, lachi e ìsuli ===
Li ciùmirafiumi di la PugghiaPujia sunnusontu chiuttostu turrenti, comu lu [[Candilaru]], lu [[Cervaru]] e lu [[Carapelle]], ma esìstinuesìstunu puru certi ciùmirafiumi n'anticchianu picca cchiù granni ca vàgnanubagnunu pi picca la PugghiaPujia, comu l'[[Ofantu]] e lu [[Fortore]]. 'N ginirali, siccomu ca lu turrenu è [[carsismu|càrsicu]] - supratuttu suprasobbra lu [[Garganu]] e suprasobbra li [[Murgi]] - l'acqua si nfirtra suttaterra e ddàni curriscenni a lu mari. ChistuQustu è evidenti a lu [[Pulu diti Altamura]], a li [[grutti diti Castellana]] e a chiddiquiddi diti [[grutti di Putignanu|Putignanu]].
 
Siccomu ca c'è picca acqua, custruerucustruerunu n'acquiduttuacquedottu ca, cu na seri diti canali suttaterra, faci arrivariarriari l'acqua diti lu [[Sele]], diti la favara diti [[Caposele]] mentri a [[Villa Castelli]] ([[pruvincia di Brìndisi]]).<br/>
Li lachi maiurimaggiuri sunnusontu chiddicuiddi diti [[Lacu diti Lesina|Lesina]] e diti [[Lacu diti Varanu|Varanu]] suprasobbra lu Garganu, a nord-est. A sud-est, a lu [[Salentu]], ci sunnusontu li [[Lachi Alimini]], nnanziannanzi a [[Utrantu|Otrantu]] ([[pruvincia diti Lecci]]). Puru quannu si cogghiccoji nanu picca dt'acqua nta na zona càrsica, lu chiàmanuchiàmunu lacu: comu pi li "lachi diti [[Conversanu]]" ([[Pruvincia di Bari|Bari]]) e pi lu ''Laccu Craparu'' diti [[Sulitu (LE)|Sulitu]]. Sti ''lachi'' dùranu pocupicca e a secunnaseconnu diti quantu chiovichioi. Ci sunnusontu puru àutriotri lachi cchiù picciddipiccinni, e tanti di chistiquisti sunnusontu artificiali o [[margiu|margi]] (comu li [[Riserva naturali Le Cesine|Cesini]]
 
ArricurdamuRicurdamu puru l'[[Ìsuli Tremiti]], 'n fruntifronti a lu Garganu, e appoipuei, ammenzummienzu a lu [[mari Joniu]], l'ìsula didt Sant'Andrea (a [[Caddhìpuli|Caddìpuli]]) e l'[[Ìsuli Cheradi]] a [[Tàrantu]]
 
=== Clima ===
Lu clima è miditirràniu nnanzi a mari e suprasobbra li chianichianuri, a l'[[estati]] faci càuducàutu e siccu e lu [[MmirnataIrnata|mmernuiernu]] chiovichioi e sciùscianufiscunu li vèntirajenti; sususobbru li [[Murgi]], l'[[appinninu]] daunu e lu [[Garganu]] a lu mmernuiernu poti puru [[nivi]]carinicari e c'è tanta [[NegghiaNejia (finòminu meteorològgicu)|negghianeja]], puru tuttatotta la notti longuluengu longuluengu. Li tritre pruvincipruinci di "lu nord" sunnusontu tra chiddicuiddi unnisobbra chiovi di menu di tutta l'Italia, pirchì li [[ventu|vèntura]] di punenti làssanu l'ùmitu supra l'[[appinninuappenninu campanu]] e suprasobbra chidduquddu [[appinninuappenninu lucanu|lucanu]], e suprasobbra li chianichianuri e nnanzi a mari arrìvanuarrìunu già sicchisecchi. Li stissistessi vèntirajenti si càrricanucàrucunu ntornaarretu d'ùmituti supraùmutu sobbra lu [[mari Joniu]], e quinniquindi a li tritru pruvincipruinci [[Salentu|salentini]] chiovichioi di cchiùi.
 
[[File:Apulia Provinces.png|thumb|310px|right|Li provinci dâ Pugghia]]