"Sicilia (èbbica àrabba)" : Diffirenzi ntrê virsioni

{{FestaSicilia}}

L' '''èbbica àrabba''' dâ Sicilia va di l'anni [[827]] annu dâ cunquista dâ prima cità, [[Mazzara]], ô [[1072]], annu dâ trasuta dî [[Nurmanni]] a [[Palermu]].

 

Ggià a pàrtiri dû VII sèculu, la Sicilia avìa statu obiettivu di ncursioni e saccheggi arabbi, ma li bizzantini tinèvunu e difinnevunu efficacimenti l'isula. La prima scurrirìa arabba abbinni ntô [[652]]. N'autra abbinni lu [[669]], doppu la morti di [[Custanti II]] e di [[Mecezziu]]. Àutri ncursioni di na certa cunsistenza s'àppiru ntô [[704]] e ntô [[740]].

 

Sutta la dinastia [[aglabita]] l'àrabbi sbarcaru a [[Mazzara]] ntô [[827]]. Doppu nu primu scontru fora Mazzara lu [[15 di giugnettu]] dû 827, unni batteru li surdati bizzantini cumannati dû [[Palata]], si diriggiunu versu la capitali [[Sarausa]]. L'àrabbi passanu pi la costa sud nzinu â fuci dû [[Salsu]] e appoi acchiananu ntê muntagni passannu pi [[Biscari]], [[Ciaramunti]] e [[Palazzolu]] prima d'agghicari a Sarausa. Â fini dâ stati dû 827 accuminza l'assediu dâ cità chi durau nzinu â stati dû [[828]]. Lu ginirali chi avia cumannatu la spidizzioni, [[Asad ibn al-Furat]] mori duranti l'assediu di Sarausa, a causa di n'epidimia scuppiata tra li surdati mussurmani, e l'esercitu, truvannu chiusa la via di mari, abburcia li navi mussurmani chi s'attruvavanu ntô portu granni, e ripara a [[Miniu]] unni stabbilisci na basi upirativa distinata a aviri na certa mpurtanza pi lu cumpritamentu di l'uccupazzioni di l'ìsula. N'autru assediu a [[Castrugiuvanni]] fallisci ntô [[829]], ma ntô [[830]] agghicunu rinforzi di [[Kairouan]] e accussì ntô [[831]] tràsununu a [[Palermu]] chi addiventa la nova capitali. Ntô [[877]] lu ginirali [[Giafar Ibn Mohammed]] suttametti bona parti dâ Sicilia urientali e [[Sarausa]] tumma l'annu doppu. Ntô [[903]] l'àrabbi cuntròllanu tutta la [[Sicilia]], chi è divisa 'n tri riggiuni.

L'àrabbi prumòvinu l'attivitati culturali e cummirciali. Evìtanu di furzari la pupulazzioni a cunvirtìrisi a l'[[islam]] facennu paiari na tassa, la [[gezzia]]. Ntô [[972]] nu [[ducumentu]] cita nu quartieri abbreu a [[Palermu]]. Ntô [[1038]] li bizzantini, cumannati di [[Giorgiu Maniaci]], ricunchìstanu pruvvisoriamenti la [[Sicilia]], chi è ripigghiata di l'àrabbi picca tempu doppu.

Lu [[18 di maiu]] [[1061]] li [[Nurmanni]] tràsinu ntâ [[Sicilia]]. Ntô [[1091]] cu la citati di [[Nuotu|Notu]] li [[Nurmanni]] mèttinu 'n fini a la duminazzioni [[àrabba]] 'n Sicilia. La prisenza di na cumunitati àrabba cuntinuau armenu nzina â mitati dô [[sèculu XII]], e è tistimuniata dû giògrafu àrabbu [[Al-Idrisi]], chi vissi l'ùrtimi 40 anni dâ sò vita a [[Palermu]] e discrivi la citati china di jardina, chiesi, e muschei.

 

 

[[MMàggini:Grifuni.JPG|thumb|200px|Lu grifuni di bronzu agghicatu di Palermu a Pisa ntô [[1061]] è di fattura fatimita.]]

Ntê rapporti cu l'Europa la Sicilia fatimita porta a l'Italia la scienza, la cultura, l'idei ca appoi sunnu â basa dû Rinascimentu talianu.

 

 

 

 

 

 

 

{{Artìculu dâ simana|2007}}

{{StoriaSiciliana}}

 

 

[[ar:إمارة صقلية]]

[[es:Emirato de Sicilia]]

[[fr:Sicile musulmane]]

[[nl:Emiraat Sicilië]]

[[pnb:امارت سسلی]]