"Eschilu" : Diffirenzi ntrê virsioni

Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
YurikBot (discussioni | cuntribbuti)
n robot Aggiungo: io:Aeschylus, it:Eschilo
Nuddu riassuntu dû canciamentu
Riga 1:
[[Image:Eschyle.jpg|thumb|right|180px|Èschilu]]
'''Èschilu''' ([[Eleusi]] [[525 a.C.]] - [[Gela]] [[456 a.C.]]) è lu cchiù anticu dî traggediògrafi greci. Li sò traggedî vènunuvennu rapprisintati ancora oi ntî tiatri di tuttu lu munnu. Particularmenti suggistivi sunnu li rapprisintazzioni ntê tiatri grechi ancora in'n usu oi, comu chiddu di [[Sarausa]].
 
==Biografìa==
 
Nascìu a [[Eleusi]], figghiu di Eufuriuni, e appartinìa â nòbbilinòbbuli famigghia dî Eupatridi.
Èschilu assistìu a laâ nstaurazioni dâ [[democrazziadimucrazzìa]] ntô [[510 a.C.]]. Participau ê guerri contrucontra la [[Persia]] e fu prisenti â [[battagghia di Maratona]] ([[490 a.C.]]) e a chidda di [[battagghia di Salamina|Salamina]] ([[480 a.C.]]), chi discrissi ntê ''[[Persiani|Pirsiani]]''. Viaggiau spissu e, secunnu la tradizzioni agghicata nzinu ê nostri jorna, murìu a [[Gela]], òspiti di [[Giruni]], tirannu di [[Sarausa]], e prutitturi di l'Arti e dî Littri.
 
 
==L'arti di d'Èschilu==
A Èschilu veni attribbuitaattribbuiuta l'innovazionila nnuvazzioni di l'introduzionila ntroduzzioni dû secunnu atturi, chi putissi appàriri sèmplicisìmprici, ma chich'è comu è comunquigghiè memoràbbilimimuràbbili. Prima di d'iddu, ntânta ogni dramma, c’era un sulu atturi â vota. L'introduzioniLa ntroduzzioni dû diàlucu, criau n'atmosferaattimusfera cchiù viva, dannudùnanu a l’òpiri drammàtichi na ntinsitatintinzitati nzinu allura scanusciuta.
 
Èschilu intensificauntinzificau puru l'usu dî custuma e l'effetti di misa in'n scena, chi ch'èranu essinziali ntô ''[[Prometeu incatinatu|Prumiteu ncatinatu]]'' e fu lu primu a introdùcirintrodùciri la cusiddittacussidditta ''triluggìa liata''. Li tri òpiri tràggichi prisintati duranti l'agoni èranu appuntu ''liati'' dû puntu di vista cuntinutìsticu; nti l' ''Orestea'', pi esempiup'asempiu, veni misa 'n scena la saga dâ stirpi di l' Atridi, di l'uccisioni di [[Agamennuni|Agamènnuni]] â libbirazzioni finali dû patricida Oresti.
 
==Òpiri==
Èschilu scrissi probabbilmentiprubbabbirmenti na nuvantina di òpiri, ma di chisti n'agghicaru sulu setti:
*''[[Orestea]]'' - triluggìa (rapprisintata ntô [[458 a.C.]])
**''[[Agamènnuni (Èschilu)|Agamènnuni]]''
Riga 20:
**''[[Eumenidi (Èschilu)|Eumenidi]]''
*''[[I Persiani]]'' (rapprisintata ntô [[472 a.C.]])
*''[[Prometeu ncatinatu (Èschilu)|PrometeuPrumiteu ncatinatu]]'' (rapprisintata tra lu [[460 a.C.|460]] e lu [[470 a.C.]]). Na parti dâ crìtica riteni chi la tragediatraggedia è pseudoeschilea (Cf. B. Marzullo, ''I sofismi di Prometeo'', Firenzi 1990) e chi fu misa 'n scena nti l'ùrtimu vinticinquenniu dû V sec. Chistu fussi tistimuniatu dî punti di contattucuntattu cchêchê ''CavalèriCavaleri'' di [[Aristofani|Aristòfani]], ma suprattuttu na concizzionicuncizzionispaziuspazziu scènicu e dô sò usu particularmenti sufisticatu.
*''[[Setti contru Tebi]]'' (rapprisintata ntô [[467 a.C.]])
*''[[Supplici]]'' (rapprisintata ntô [[463 a.C.]])