"Salvador Allende" : Diffirenzi ntrê virsioni
Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
n Bot: Aggiungo: yo:Salvador Allende |
n r2.5.2) (Bot: Modifico: uk:Сальвадор Альєнде; modifiche estetiche |
||
Riga 1:
[[
'''Salvador Isabelino Allende Gossens''' ([[1908]]-[[11 di sittèmmiru]] [[1973]]) era prisidinti dû [[Cili]] ppi tri anni ([[1970]]-[[1973]]), lu primu pulìticu [[marxismu|marxista]] elettu [[dimucrazzìa|demucraticamenti]] ntô munnu.
Nascìu 'n [[Valparaiso]] e 'n [[1933]] niziau assemi ccu àutri a sô cità d'urìggini '''Lu Partitu Socialista dû Cili''. Allende era marxista e cuntra lu [[capitalismu]], ppi chistu li [[Stati Uniti]], spicialmenti sutta lu guvernu di [[Richard Nixon]], ntâ [[guerra fridda]] èranu cuntra Allende, picchi si scantaunu ca facìa addivintari lu Cili na seccuna [[Cuba]] ntâ riggiuni Latinu Miricana.
Dopu tanti anni travagghiannu 'n vari posti dû paisi ntâ [[pulìtica]], Allende 'n 1970 vincìu li [[eleziuni]]
Nni sti tri anni di [[guvernu]] Allende circavu di organizzari la società versu lu [[socialismu]] o ccu si po diri rifurmi socialisti ccu naziunalizzaziuni dâ [[nnustria]] dû rami e rifurma agraria, ppi diri arcuni.
Ci sunnu tanti argumenti ppi e cuntra Allende: li crìtici pàrranu ca vulìa niziari na dittutura comunista ntô paisi, ccu i sô relaziuni soviètici nu esempiu. Ppi Allende videmu tanti iputesi, comu na vittima dû mperialismu miricanu, unni l'amministrazziuni di Nixon vulìa prutiggiri sô ntirissi cummirciali e [[iconumìa|ecunomici]].<br />
Li Stati Uniti niziaru nu bloccu ecunumicu cuntra a lu Cili. Ajutaru ecunumicamenti a li partiti di destra comu chiddu dâ [[dimucrazzia cristiana]], unni a [[CIA]] secunnu varî documenti mannava finanziamenti a gruppi travagghiannu cuntra lu guvernu.
Riga 14:
Allende rimani na figura mpurtanti nta storia pulìtica e sociali dû cuntininti Latinu Miricanu, unni 'a sô morti rimani chinu di misteri. Ppi tanti é nu sìmbolu dâ resistenza, na vìttima dû mperialismu unni era lu primu e ùnicu marixista ccu cuntattu direttu câ demucrazìa.
Murìu prisidinti dû Cili lu 11 sittèmmiri 1973 ntô colpu di statu chi marcau l'inizziu dâ [[dittatura]] militari di [[Augusto Pinochet]] chi durau 17 anni,
[[Catigurìa:Biografìi|Allende, Salvador]]
Riga 76:
[[tg:Салвадор Алленде]]
[[tr:Salvador Allende]]
[[uk:Сальвадор Альєнде
[[yo:Salvador Allende]]
[[zh:萨尔瓦多·阿连德]]
| |||