"Ebbraismu" : Diffirenzi ntrê virsioni

Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
Nuddu riassuntu dû canciamentu
nNuddu riassuntu dû canciamentu
Riga 1:
L''''Ebbraismu''' (puru dittu '''Abbraismu''') (יהדות) è dda [[riliggiuni]] monutìstica carattirìstica dû pòpulu ebbràicu. Lu termini ìnnica puru na [[filosufìa]] e cchi?ucchiù n ginirali la manera di vìviri e di pinsari dî cumunità di urìggini [[abbreu|ebbraica]] diffunnuti nti tuttu lu munnu.
 
Ha statu forsi la prima riliggiuni [[Monoteismu|monutìstica]] adducumintata dintra ê pupulazzioni [[Canaan|cananàichi]] monulàtrichi, o, sicunnu àutri, tra li pòpuli straneri schiavi nta l'[[Eggittu]]. Nzèmmula ô [[Cristianèsimu]] e a l’[[Islam]], l’Ebbraismu veni classificatu comu riliggiuni abbramìtica.
Cchiù n ginirali si pò diri ca si sparpagghiò nna tuttu lu munnu grazzi â dispirsioni di l'[[ebbreu|ebbrei]] c’accuminciò a l’èbbica dû [[Mperu Rumanu]], caunsciuta cu lu nomu di [[diàspora]].
 
==L'ebbraismu n Sicilia==
 
[[Mmàggini:Siracuse mikwe.jpg|px170|thumb|Nu bagnu rituali ebbraicu a Sarausa.]]
Cu la diaspora, la prisenza di cumunità ebbraichi è attistata puru n Sicilia. Pi esempiu ricenti scavi attistaru a [[Sarausa]] nu stabbilimentu di bagni rituali, cu scritti n [[lingua ebbraica]]. La prisenza ebbraica n Sicilia s'appi a mantiniri pi tuttu lu [[mediuevu]]. Â curti di [[Fidiricu II]] tra li ntillittuali ci fu puru [[Yehudah ha-Cohen Ibn Maqdah]], ca scrissi na nciclupidia dâ scienzia di l'èbbica. L'ebbrei eranu pirò vittima di discriminazzioni. Comu a [[Vinezzia]], n Sicilia nti vari cità c'èranu quarteri risirvati â pupulazioni ebbrea. A [[Muòrica]] e a [[Spaccafurnu]], pi esempiu, ancora òi nu quartieri si chiama ''Cartidduni'', e l'uriggini dû nomu è propria nu cartidduni ca cumparia â trasuta dû quartieri ebbreu ntô mediuevu. N'èbbica spagnola, l'ebbrei foru vittima dâ [[nquisizzioni]], e pi manu dâ riggina [[Isabella di Castigghia|Isabbedda]], ca ntô [[1492]] emanau nu dicretu contra ebbrei e [[mussurmani]], àppiru a emigrari n massa o a cunvirtìrisi. Di lu XVI sèculu n poi, nun c'è quasi nudda traccia di prisenza ebbrea n Sicilia.
 
== Viditi puru: ==