"Furmentu" : Diffirenzi ntrê virsioni

Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
Riga 15:
*''[[Triticum sativum]]'' - granu tìnniru: urigginariu di l'Asia sud-uccidintali
*''[[Triticum vulgare]]'' – [[granu tìnniru]]: urigginariu di l'Asia sud-uccidintali
 
== Cultivazzioni ==
 
La chianta dû furmentu è cunziddirata <<sfruttanti>> e veni abbicinnata cu culturi di rinnovu (granuturcu, barbabiètula) e di liguminusi furaggeri (erba mêdica, trifogghiu, ecc.).
 
=== Tècnica culturali ===
 
Lu tirrenu veni prima priparatu cu n'aratura a media prufunnitati (30-40 cm), appoi erpicatu p'affinàrinni la supirfici, e nfini cuncimatu. La sèmina s'effèttua a uttùviru cu na <<siminatrici di pricisioni>>, ca distribbuisci li chicchi 'n fili paralleli picca distanziati, ntirrànnuli a na prufunnitati riulari di 2-3 cm (p'ogni èttaru sunnu nicissari 2 q di sumenzi). Àutri lavurazzioni sunnu la cuncimazzioni mmirnali, la rullatura dû tirrenu pi riaccustari li ràdichi e lu diservu chìmicu a frivaru pi distrujiri l'erbi nfistanti. La chianta si sviluppa lestamenti 'n primavera e junci n'autizza pari a 80-150 cm; a jugnu li spichi sunnu maturi e pronti pâ ricota.
 
=== La ricota ===
 
Cunzisti ntô tagghiu dâ chianta (mititura) e ntâ siparazzioni dî chicchi dâ pagghia e dâ pula (tribbiatura). 'N gèniri sti dui upirazzioni sunnu svolti cuntimpuraniamenti, cu lu mpiegu di na metritrebbia.
 
=== Qualitati ===
 
Ntê riggiuni a clima timpiratu friddu, si cultiva lu furmentu <<tìnniru>>: li cariòssidi cuntennu na sustanza janca e farinusa, di cui si ricava la farina. Ntê riggiuni a clima timpiratu càudu, si cultiva mmeci lu furmentu <<duru>>: li cariòssidi sunnu vìtrii e dùnanu na farina granulusa (ditta sìmula). Li risi p'èttaru vàrianu dî 30-35 q pû granu tìnniru, ê 20-25 q pû granu duru.
 
== Storia ==