"Mazzarinu" : Diffirenzi ntrê virsioni

Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
Nuddu riassuntu dû canciamentu
→‎Storia: + cosi vari ncapu Mazzarinu (anchi da Wikipidia in italianu)
Riga 14:
}}
 
'''Mazzarinu''' è un cumuni di 12.421333 abbitanti dâ [[pruvincia di Caltanissetta]].
 
== Geografia ==
 
=== Territoriu ===
Mazzarinu cunfina ccu [[Barrafranca]], [[Vutera]], [[Caltaggiruni]], [[Nissa]], [[Gela]], [[Niscemi]], [[Ciazza (Enna)]], [[Petrapirzia]], [[Rivinusa]], [[Riesi]], [[Santu Conu]], [[San Micheli di Ganzarìa]] e [[Summatinu]].
 
== Storia ==
 
È un cumuni assai anticu, nfatti, Mazzarinu è n'anticu borgu fiudali a cincucentu metri d'autizza. Si dici ca u nomi deriva di "Mazzara" oppuru di "Maktorium". Città piccidda, divintò na piccidda capitali pulìticu-curturali grazzi aalli prìncipi di [[CarafaVutera]] (li [[Branciforti]] prìncipie dili [[VuteraCarafa]]). Lu paisi tra lu [[XVII sèculu|XVII]] sèculu e lu [[XVIII sèculu]], si jinchìu di monumenta e edifici di qualità, tra li quali oltri venticincu chiesi di quasi tutti l'òrdini riliggiusi.
 
== PostiPusti, festi e cosi di ntiressi ==
 
[[File:Mazzarino O Cannuni.jpg|thumb|left|300px|Lu ''Cannuni'' di Mazzarinu]]
 
=== Pusti di nteressi ===
Duminatu dâ grannizza dû casteddu, chi tutti chiàmanu [[U Cannuni]] pirchì c'è na turri sula sana chi è longa e pari un cannuni, prubbabilmenti d'orìggini rumani-bizzantini, putinziatu pui di li [[Nurmanni]]. E' lu monumentu cchiù rapprisintativu dû cumuni.
 
Mazzarinu è unu di li centri stòrici cchiù ntirissanti dâ [[Sicilia]] e havi nu mpiantu urbanìsticu chi è datàbbili ô ‘700. A Mazzarinu ci sunnu tanti festi, ma li cchiù beddi sunnu chiddi riliggiusi. La santa patruna di Mazzarinu è la [[Madonna dû Mazzaru]] e si fisteggia a terza dumìnica di sittèmmiru, ppi sta festa si conza na fera chi dura tri jorna (Sàbbatu, Dumìnica e Luni), e vèninu tanti genti di li paisa vicini.
N'àutra festa mpurtanti di Mazzarinu è "[[U Signuri di maju]]" e si fisteggia a prima dumìnica di maju. Sta festa è tantu sintuta pirchì si dici chi lu Signuri di maju sarvò lu paisi di Mazzarinu quannu ci fu nu granni terrimotu. La particularità di sta festa è chi la vara dû Signuri la pòrtanu li cunfrati a spadda e sti cunfrati sù tutti nudi e hannu sulu na tùnica bianca di ncoddu, nun hannu mancu li scarpi; ppi li genti è usanza chi quannu passa lu Signuri si c'hannu a jittari li cullani fatti cu li marghiriti gialli, (ciuri tìpicu dû misi di maju), sti cullani jittati ncapu la vara la fannu addivintari pisanti, tantu chi li cunfrati la sbattulìanu ppi fàrili càdiri, propriu sti sbattuliuna rènninu carattirìstica la festa.
 
Mpurtanti suni a chisa di Maria Santissima da Nevi, detta anche "a matrici", a basilica da [[Madonna dû Mazzaru]], a chisa du [[Signuri di maju]], a chisa di San Duminicu, a chisa di Santa Maria di Gisù, a 'Mmaculata concezioni e u cummentu di li frati francescani. N'àutra cosa mpurtanti, ma picca sfruttata è la [[Stazioni di Sufiana|Stazzioni di Sufiana]] (Stazzioni di Philosophiana), chi nun è àutru chi na stazzioni di èpuca rumanu-bizzantina chi viniva usata comu stazzioni di sirvizziu ppi cù viaggiava.
Naturalmenti ci sunnu àutri festi riliggiusi a Mazzarinu, la [[Pasqua mazzarinisa]] ad esempiu, e ci sunnu anchi festi chi nun sunnu riliggiusi, comu lu [[carrivali mazzarinisi]].
 
=== Festi ===
N'àutra cosa mpurtanti, ma picca sfruttata è la [[Stazzioni di sufiana]] (stazzioni di philosophiana), chi nun è àutru chi na stazzioni di èpuca rumanu-bizzantina chi viniva usata comu stazzioni di sirvizziu ppi cù viaggiava.
A Mazzarinu ci sunnu tanti festi, ma li cchiù beddi sunnu chiddi riliggiusi. La santa patruna di Mazzarinu è la [[Madonna dû Mazzaru]] e si fisteggia a terza dumìnica di sittèmmiru, ppi sta festa si conza na fera chi dura tri jorna (Sàbbatu, Dumìnica e Luni), e vèninu tanti genti di li paisa vicini.
N'àutra festa mpurtanti di Mazzarinu è "[[U Signuri di maju]]" e si fisteggia a prima dumìnica di maju. Sta festa è tantu sintuta pirchì si dici chi lu Signuri di maju sarvò lu paisi di Mazzarinu quannu ci fu nu granni terrimotu. La particularità di sta festa è chi la vara dû Signuri la pòrtanu li cunfrati a spadda e sti cunfrati sù tutti nudi e hannu sulu na tùnica bianca di ncoddu, nun hannu mancu li scarpi; ppi li genti è usanza chi quannu passa lu Signuri si c'hannu a jittari li cullani fatti cu li marghiriti gialli, (ciuri tìpicu dû misi di maju), sti cullani jittati ncapu la vara la fannu addivintari pisanti, tantu chi li cunfrati la sbattulìanu ppi fàrili càdiri, propriu sti sbattuliuna rènninu carattirìstica la festa. Naturalmenti ci sunnu àutri festi riliggiusi a Mazzarinu, la [[Pasqua mazzarinisa]] ad esempiu, e ci sunnu anchi festi chi nun sunnu riliggiusi, comu lu [[carrivali mazzarinisi]] o a parata storica ppi [[Carlu Maria Carafa]], principi di Mazzarinu da metà du Seicintu.
 
== Mazzarinu tannu ==
Line 38 ⟶ 46:
== Mazzarinu oi ==
 
Ora Mazzarinu è nu beddu paisi, anchi si ormai risenti assai di l'emigrazzioni di li genti, supratuttu li giùvini chi si nni vanu fora ppi studiari o travagghiari e nun tòrnanu cchiù.
[[Catigurìa:Cumuni dâ pruvincia di Caltanissetta]]