"Caltaggiruni" : Diffirenzi ntrê virsioni

Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
Nuddu riassuntu dû canciamentu
Nuddu riassuntu dû canciamentu
Riga 10:
dinsita=96|
cumunilimitrofi=[[Acati]], [[Gela]], [[Grammicheli]], [[Licuddìa]], [[Mazzarinu]], [[Mazzarruni]], [[Miniu]], [[Mirabedda Mbaccari]], [[Niscemi]], [[Chiazza]] , [[San Micheli di Ganzaria]]|
cap=95041|Prifissu telefònicu=0933}}
0933
}}
 
[[File:Caltagirone.jpg|thumb|left|La scalazza di Caltaggiruni, dicurata di la famusa ciramica]]
'''Caltaggiruni''' (o '''Cartaggiruni''', o '''Cattagirun''' ntû dialettu dâ città) è un cumuni di 36.846 abbitanti dâ [[pruvincia di Catania]]. Di urìggini àrabba, sviluppau dû principiu dâ sò storia l'artiggianatu dâ ciràmica, chi la renni famusa a liveddu nazziunali e ntirnazziunali, trasennu ricintimenti puru ntô catàlugu dû patrimoniu munniali di l'umanità di l'[[UNESCO]] intra û consorziu ri comuni rû Vaddu ri Notu.
 
L'etimoluggìa diriva di l'àrabbu Q'al'at jiran (appoi trasfurmatu n Kalta-jiran), ca signìfica " dui Casteddi vicini".
 
 
 
Cu 'rriva a Caltaggiruni nun pò farisi scappari n'a presenza strabilianti: a ciramica. Si tu 'ntrasi ndà città trovi a ciramica unnè ghiè ghiè, intra a putìa, intra li casi e 'ncapu li balcuni.
Lavurari a terracotta è n'arti antica quantu a so città, detta a Città ri Munti. Caltaggiruni si spatti in du patti: a città auta e chidda bassa. A prima cunserva u megghiu e impurtanti patrimoniu ra città, monumenti barocchi, chiese e campanili decurati, a statua ri Luigi Sturzu, villi e villini settecenteschi, a scalinata ri Santa Maria del Monte (a scala ra MatricieMatrici), a villa comunale, li quarteri ri San Jacupu e San Giorgiu, u carciri Borbonicu, i putii ra ceramica, u teatru ri pupi, li presepi permanenti e li vecchiareddi ca parraciniunu intra a piazza cuperta.
 
Tipici ri sta zona sunu li carruggi, strade niche niche a scinniri e chianari unni si fannu li più antichi misteri chi si ponu taliari ri porta in porta quasi come trasiri intra e casi ri ggenti.<br />
Ndà città nuova lu baroccu nun c'è ma trova li negozi novi novi, li case moderni, u tribunali, l'ospedali, e a campagna china ri carrube e ulivi. È a zona chiù abbitata dâ città calatina.
 
----
Riga 29:
- I cannoli ri Judica&Trieste (chiazza principali vicinu a scalinata)<br />
- I giredde ri Grazziusu, che è na brioscia cu zuccaru a velu, e china re crema, principalmenti Nutella. È chiamata accussì picché havi na forma a spirali.
 
- I putii ri ceramisti ('ndò centro storico)<br />
- Li quartieri ri l'acquanuova, ri San Petru, ri San Giorgio, ri San Giacumu e u teatru ri pupi<br />
Line 51 ⟶ 52:
== Dialettu ==
 
Û caltaggirunisi è nâ varietà di sicilianu orientali non metafòneticu, comu chiddu catanisi o saràusanu, pirò distintu, specialmenti pû substratu gallo-siculu, chi ha rendutu sta parrata differenti, cumenzannu câ forti nasalità dû sonu, e finennu cû l'usu dû tiempu perfettu mmeci dû tiempu remotu.
P'influenza dû gallo-italicu ca venìu cu chiddi ri Genova, li vucali finali di lu dialettu di Caltaggiruni nun vèninu prununziati.
 
P'influenza dû gallo-italicu ca venìu cu chiddi ridi Genova, li vucali finali di lu dialettu di Caltaggiruni nun vèninu prununziati.
 
P'asempiu: "Cu nn'app nn'app, i cassatedd re Pasqua" (zoè: Cu nn'appi nn'appi, di cassateddi di Pasqua")