"Caltaggiruni" : Diffirenzi ntrê virsioni

Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
Nuddu riassuntu dû canciamentu
Nuddu riassuntu dû canciamentu
Riga 13:
 
[[File:Caltagirone.jpg|thumb|left|La scalazza di Caltaggiruni, dicurata di la famusa ciramica]]
'''Caltaggiruni''' ('''Cartaggirũ''' ntû dialettu dâ città) è ununu cumuni di 3637.846953 abbitanti dâ [[pruvincia di Catania]]. Di urìggini àrabba, sviluppau dû principiu dâ sò storia l'artiggianatu dâ ciràmica, chi la renni famusa a liveddu nazziunali e ntirnazziunali, trasennu ricintimenti puru ntô catàlugu dû patrimoniu munniali di l'umanità di l'[[UNESCO]] intra û consorziu ridi comuni Vaddu ridi Notu. Li abbitanti sunu chiamati "calatini" o "caltaggirunisi" (''caratĩ'' e ''cartaggirunisə'' dda parrata lucali)
 
L'etimoluggìa diriva di l'àrabbu Q'al'at jiran (appoi trasfurmatu n Kalta-jiran), ca signìfica " dui Casteddi vicini".
 
Cu 'rriva a Caltaggiruni nun pò farisi scappari n'ana presenza strabilianti: a ciramica. Si tu 'ntrasi ndà città trovi a ciramica unnè ghiè ghiè, intra a putìa, intra li casi e 'ncapu li balcuni.
LavurariTravagghiari a terracotta è n'arti antica quantu a so città, detta a Città ridi Munti Erea. Caltaggiruni si spatti in du patti: a città auta e chidda bassa. A prima cunserva u megghiu e impurtanti patrimoniu rada città, monumenti barocchi, chiese e campanili decurati, a statua ridi Luigi Sturzu, villi e villini settecenteschisitticenteschi, a scalinata ridi Santa Maria del MonteMonti (a scala dâ Matrici), a villavidda comunalecomunali, li quarteri ridi San Jacupu e San Giorgiu, u carciri BorbonicuBurbonicu, i putii rada ceramica, u teatru ridi pupi, li presepi permanenti e li vecchiareddi ca parraciniunu intra a piazzachiazza cuperta.
 
Tipici ridi sta zona sunu li carruggi, strade nichenichi nichenichi a scinniri e chianari unni si fannu li più antichi misteri chi si ponu taliari ridi porta in porta quasi come trasiri intra e casi ridi ggentigenti.<br />
Ndà città nuovanova lu baroccu nun c'è ma trova li negozi novi novi, li casecasi moderni, u tribunali, l'ospedali, e a campagna china ri carrubecarrubbe e ulivi. È a zona chiù abbitata dâ città calatina.
 
----
Riga 51:
== Dialettu ==
 
U caltaggirunisi è una varietà di sicilianu orientali non metafòneticu, frati dû chiddu catanisi o saràusanu, pirò distintu, specialmenti pû substratu gallugaddu-siculu, chi ha renduturinniu sta parrata differenti, cumenzannu câ forti nasalità dû sonu, e finennu cû l'usu du tiempu perfettu mmeci dû tiempu remotu.
 
P'influenza dû gallu-italiculiguri ca vinìu cu chiddi di Genova, li vucali finali di lu dialettu di Caltaggiruni nun vèninu prununziati (éssir mmeci chi essiri).
 
P'asempiu: "Cu nn'app nn'app, i cassatedd 'e Pasqua" (zoè: Cu nn'appi nn'appi, di cassateddi di Pasqua")