"Catalugna" : Diffirenzi ntrê virsioni

Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
Nuddu riassuntu dû canciamentu
Nuddu riassuntu dû canciamentu
 
Riga 79:
}}
 
La '''Catalugna''' (n [[lingua catalana|catalanu]]: ''Catalunya'' e n [[lingua spagnola|spagnolu]]: ''Cataluña'') è una 17 [[Cumunità autonumi di Spagna|cumunitati autònumi]] dâ [[Spagna]], ntâ parti nord orientali dâ pinìsula. Fa 32.114 chmq;, ccucu na pupulazzioni di 6,5 miliuna di abbitanti e havi [[Barcillona (Spagna)|BarcillonaBarcilluna]] comu capitali. Dichiaratasi ''nazziuni'' nta preambolopreambulu do' propriu statutostatutu di autunumìaautonumìa (costituzionalmentecostituzzionalmenti riconosciutaricanusciuta comu ''nazionalitànazziunalità''), a Catalugna esprimesprimi rivendicazionirivindicazziuna indipendentistichennipennentistichi, o almìenualmenu autonomisticheautonomistichi, derivanti dalle proprie peculiaritàpiculiarità linguistichelinguistichi, economicheecunomichi e culturali. Li lingui parrati e scritti sunnu lu [[Lingua catalana|catalanu]] (maggioritariu) e lu [[lingua spagnola|spagnolu]].
 
Lu sò status custituzziunali è disputatu ntra la [[Generalitat de Catalunya]] chi addichiarau la nnipinnenza dâ Catalogna lu [[27 di uttùviru]] dû [[2017]] e lu cuvernuguvernu spagnolu, cachi laa cunsidira na riggiuni autònuma, e chi addicidiu di distituiri lu cuvernuguvernuGiniralitatGeneralitat. Di fattu, la nnipinnenza dâ Catalugna fu annullata dâ distituzzionidistituzziunicuvernuguvernuGiniralitatGeneralitat di la parti dû cuvernuguvernu spagnolu e la cunsiquenti fujuta dû prisidenti catalanu [[Carles Puidgemont]] nntû [[Belgiu]] lu 30 di nuvèmmiru 2017.
 
La Catalugna custituisci lu nùcliu origginali e la parti dû tirritoriu cchiù mpurtanti unni è prisenti la lingua e la curturacultura catalana. La riggiuni sturicastorica dâ Catalugna cumprenni macari la [[Catalugna sittintriunali]] (n [[lingua catalana|catalanu]]: ''Catalunya Nord''), na pruvincia dâ [[Francia]] dû [[1659]]. La cunfinanti riggiuni di [[Valencia|Valenzia]] (n [[lingua catalana|catalanu]]: ''València''), li [[Isuli Baliari]] (n [[lingua catalana|catalanu]]: ''Illes Balears''), [[Andorra]], e n'ariaa cunfinanti diFrangia ld'[[Aragona]] (nfurmarmenti chiamata ''a Francha de Lebante'') sunnu strittamenti assuciati sturicamenti e linguisticamenti ccâ Catalugna. L'aria ntera è nurmarmentinurmalmenti nnicata comu ''[[Paisi Catalani|Paisa Catalani]]'' (n [[lingua catalana|catalanu]]: "Països Catalans").
 
Lu tèrmini ''Catalugna'' è talvota usatu catalani ppipi ndicarinnicari tutta l'aria unni si parra lu [[lingua catalana|catalanu]]. Nta chistu casu la Catalugna è chiamata ''U Principatu'' (n [[lingua catalana|catalanu]]: "''el Principat''") o ''Catalugna PrupriaPropria'' (n [[lingua catalana|catalanu]]: "Catalunya estricta"). Chista tirminoluggìa è usata sulu marginarmenti.
 
Lu nomu ufficiali dû CuvernuGuvernu di Catalugna (''nclusu lu Cunzigghiu, lu Parlamentu e lu Prisidenti'') è "''Generalitat de Catalunya''" n catalanu o "''Generalidad de Cataluña''" n castigghianu (macari siddu n pratica chista forma è rara, a tindènza è di usari lu nomu catalanu puru n spagnolu). Arcuni applicanu scurrittamenti chistu nomu sulu ô Cunsigghiu, comu siddu fossi a midemma cosa dû Gabbinettu. A ''Generalitat'' è lu sistema (autònumu) di guvernu dintra lu statu spagnolu, ca nun è sutta l'auturitati diretta dû guvernu cintrali di Madrid.
 
La riggiuni godi di n'autunumìa estesa e, p'asempiu, havi la sô forza di pulizzìa (''[[Mossos d'Esquadra]]''), ca coesisti ccâ ''[[Guardia Civil]]'' e la ''[[Policia Nacional]]'', diretti dû guvernu spagnolu.
Riga 95:
Ô cuntrariu dî cumunitati autònumi di [[Navarra]] e [[Paisi Baschi]], nun havi lu sô prupriu sistema fiscali, quinni lu sustintamentu ecunòmicu dâ mministrazzioni riggiunali addipenni quasi cumplitamenti dû bilanciu dû guvernu spagnolu.
 
La divisioni mministrativa spagnola cumprenni quattru [[pruvinci spagnoli|pruvinci]]: [[Barcillona (pruvincia)|BarcillonaBarcilluna]], [[Girona (pruvincia)|GironaGiruna]], [[Lleida (pruvincia)|LleidaLeida]], [[Tarragona (pruvincia)|TarragonaTarraguna]].
 
L'[[innu nazziunali]] dâ Catalugna è "[[Els Segadors]]", la bannera è la "[[Senyera]]".
 
La Festa Nazziunali è l'[[11 di sittèmmiru]], data dâ scunfitta di [[Barcillona catalana|BarcillonaBarcilluna]] a l'esercitu Franco-Castigghianu di [[Filippu V di Spagna]].
 
== Viditi puru: ==