"Gela" : Diffirenzi ntrê virsioni

Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
Nuddu riassuntu dû canciamentu
Nuddu riassuntu dû canciamentu
Riga 19:
===Li tempi antichi===
 
Comu dici lu stòricu [[Tucìdidi]]: "A funnari Gela foru nzèmmula Antifemu di Rodi e Entimu di Crita; iddi si purtaru appressu li culoni dî so' paisa di pruvinenza; chistu successi quarantacincu anni dopu la funnazzioni di [[Sarausa]].
Comu dici lu stòricu [[Tucìdidi]]: "A funnari Gela foru nzèmmula Antifemu di Rodi e Entimu di Crita; iddi si purtaru appressu li culoni dî so' paisa di pruvinenza; chistu successi quarantacincu anni dopu la funnazzioni di [[Sarausa]]. Lu paisi pighhiau lu nomu dû ciumi Gela, ma lu postu unni ora si trova lu paisi e chi prima era circunnatu dî mura, si chiama Lindioi, àppinu leggi dòrichi. Pressappocu 108 anni dopu la culunizzazzioni, li Geloi funnaru [[Agrigentu]], chi pigghiau lu nomu dû ciumi chi si trova dda vicinu; ni fìciru funnatura Aristinu e Pistilu, e cumannaru di usari li stissi liggi di Geloi". E primi tempi di la so storia Gela ebbi un guvernu repubblicanu ma lu partitu dî nobili cumannava cu la priputenza, allura ci foru ribilliuna e mmazzatini, e ci foru pirsuni chi àppiru a scappari e si eru a mmucciari a Mactoriu chi si truvava du monti Bubbunia. A pinsari a ripurtari li fuiuti a Gela ci pinsau, sulu cu la bona parola, Telini chi era un sacirdoti dî divinita' nfirnali, Plutoni, Cèrbiru, Caronti e Minossi. Lu periudu repubblicanu durau finu a quannu Cliandru nun divintau tirannu. Dopu setti anni di tirannìa un cittadinu gelou, Sabellu, lu mmazzau. Dopu Cliandru fu so frati Ippocrati a divintari tirannu. Sutta iddu la putinza di Gela criscìu finu ô puntu chi la megghiu parti dî citta' greci dâ Sicilia finìu sutta lu so cumannu, inclusa Sarausa. Duranti tutti chisti vicenni, lu cumannanti di la cavallarìa di Gela, [[Giluni]], figghiu di Dinumeni e discinnenti di Tilini, si fici canùsciri pi lu so curaggiu e valuri. Ippocrati murìu nnô 486 a.C. mentri cumbattiva contru li Siculi di Ibla Erea; a la so morti Giluni si fici acclamari tirannu. Dû 485 a.C. cu la caliuna di fari fari a paci fra li nòbili e la plebi di Sarausa, si proclamau tirannu puri di chista àutra citta'. Giluni prifiriva pero' Sarausa a Gela, allura lassau lu guvernu di Gela a so frati Giruni e iddu si trasfirìu a Sarausa. Di chistu mumentu in poi Gela politicamenti persi lu so pristigiu.
 
[[Image:Torre di manfria.jpg|thumb|left|Vicinu Gela, la turri di Manfria, custruiuta di Camillu Camilliani nnû sèculu XVI.]]
=== Web Links ===
Lu paisi pighhiau lu nomu dû ciumi Gela, ma lu postu unni ora si trova lu paisi e chi prima era circunnatu dî mura, si chiama Lindioi, àppinu leggi dòrichi. Pressappocu 108 anni dopu la culunizzazzioni, li Geloi funnaru [[Agrigentu]], chi pigghiau lu nomu dû ciumi chi si trova dda vicinu; ni fìciru funnatura Aristinu e Pistilu, e cumannaru di usari li stissi liggi di Geloi". E primi tempi di la so storia Gela ebbi un guvernu repubblicanu ma lu partitu dî nobili cumannava cu la priputenza, allura ci foru ribilliuna e mmazzatini, e ci foru pirsuni chi àppiru a scappari e si eru a mmucciari a Mactoriu chi si truvava du monti Bubbunia.
 
Comu dici lu stòricu [[Tucìdidi]]: "A funnari Gela foru nzèmmula Antifemu di Rodi e Entimu di Crita; iddi si purtaru appressu li culoni dî so' paisa di pruvinenza; chistu successi quarantacincu anni dopu la funnazzioni di [[Sarausa]]. Lu paisi pighhiau lu nomu dû ciumi Gela, ma lu postu unni ora si trova lu paisi e chi prima era circunnatu dî mura, si chiama Lindioi, àppinu leggi dòrichi. Pressappocu 108 anni dopu la culunizzazzioni, li Geloi funnaru [[Agrigentu]], chi pigghiau lu nomu dû ciumi chi si trova dda vicinu; ni fìciru funnatura Aristinu e Pistilu, e cumannaru di usari li stissi liggi di Geloi". E primi tempi di la so storia Gela ebbi un guvernu repubblicanu ma lu partitu dî nobili cumannava cu la priputenza, allura ci foru ribilliuna e mmazzatini, e ci foru pirsuni chi àppiru a scappari e si eru a mmucciari a Mactoriu chi si truvava du monti Bubbunia. A pinsari a ripurtari li fuiuti a Gela ci pinsau, sulu cu la bona parola, Telini chi era un sacirdoti dî divinita' nfirnali, Plutoni, Cèrbiru, Caronti e Minossi. Lu periudu repubblicanu durau finu a quannu Cliandru nun divintau tirannu. Dopu setti anni di tirannìa un cittadinu gelou, Sabellu, lu mmazzau. Dopu Cliandru fu so frati Ippocrati a divintari tirannu. Sutta iddu la putinza di Gela criscìu finu ô puntu chi la megghiu parti dî citta' greci dâ Sicilia finìu sutta lu so cumannu, inclusa Sarausa. Duranti tutti chisti vicenni, lu cumannanti di la cavallarìa di Gela, [[Giluni]], figghiu di Dinumeni e discinnenti di Tilini, si fici canùsciri pi lu so curaggiu e valuri. Ippocrati murìu nnô 486 a.C. mentri cumbattiva contru li Siculi di Ibla Erea; a la so morti Giluni si fici acclamari tirannu. Dû 485 a.C. cu la caliuna di fari fari a paci fra li nòbili e la plebi di Sarausa, si proclamau tirannu puri di chista àutra citta'. Giluni prifiriva pero' Sarausa a Gela, allura lassau lu guvernu di Gela a so frati Giruni e iddu si trasfirìu a Sarausa. Di chistu mumentu in poi Gela politicamenti persi lu so pristigiu.
 
Dû 485 a.C. cu la caliuna di fari fari a paci fra li nòbili e la plebi di Sarausa, si proclamau tirannu puri di chista àutra citta'. Giluni prifiriva pero' Sarausa a Gela, allura lassau lu guvernu di Gela a so frati Giruni e iddu si trasfirìu a Sarausa. Di chistu mumentu in poi Gela politicamenti persi lu so pristigiu.
 
== Liami esterni ==
* [http://www.gelalive.com GelaLive.com - Purtali di Gela]
 
[[Image:Torre di manfria.jpg|thumb|left|Vicinu Gela, la turri di Manfria, custruiuta di Camillu Camilliani nnû sèculu XVI.]]
[[Category:Cumuni dâ pruvincia di Caltanissetta]]