Cungrissu di Gela

Lu Cungrissu di Gela fu un cummegnu ntra tutti li poliis sicilioti ca si tinìu ntô 424 a.C. a Gela.

Nti dda uccasioni arristau famusu l'appeddu di Ermocrati supra la mpurtanza di junciri li citati dâ Sicilia pi ammanteniri la nnipinnenza di la Grecia.

« E ju ca, comu dissi quannu accuminciai, parru ntô nomu dâ citati cchiù putenti, e ca mi sentu prontu cchiù a attaccari ca a addifinnirimi, vidennuni li effetti, judicu cchiù megghiu na pulitica arrifrissiva, graputa macari a quarchi cunciduta. [...] Prucramu ca sicunnu justizia lu mè cuntegnu hà essiri mudellu pi tutti, ca avemu a adattarini a quarchi sacrifizu ntra nuatri pi nun faricci un favuri ô nimicu. Nun hà faciri affruntari l'omuni ca stannu nti la stissa patria scinniri a cumprumissi e dari quarchi cunciduta allunu, Dori a Dori, Carcidisi a chiddi dâ stissa razza, e ntra cristiani ca stannu ntô stissu solu, tuccatu dô mari e distingutu di nu stissu nomu di populi: Sicilioti. Cummattemu, ju cridu, e facemu la paci siddu è nicissitati, ma sempri ntra di nuatri, appiddannuni a trattati ca sulu nuatri arriuardunu. Stringemini junciuti sempri a faciri barrera, su semu sperti, cuntri cristiani straneri ca hannu tinti ntinziuna. [...] Cù sta pulitica, otri a nun livari a la Sicilia di dù mpurtanti arrisurtati, la allibbirazzioni dâ minazza atinisi, e dâ lutta nterna stissa, putemu aviri ntô futuru la nnipinnenza assuluta, ntra di nuatri, senza lu scantu di n'attaccu straneru. »

(Tucididi, La guerra dô Pilupunnisu - IV 64)