'N fisica l'elettronvolt (sìmmulu eV) è n'unità di misura di l'enirgìa, assai usata 'n àmmitu atòmicu e suttatòmicu. Veni difinutu comu l'enirgìa vadagnata (o persa) dâ càrrica ilèttrica di nu sìngulu elittruni, ca si movi ntô vacanti 'n menzu a du' punti di na riggiuni ntra li quali cc'è na diffirenza di putinziali ilettrustàticu di 1 volt. I so murtipli su' usati assai. Chisti su': keV, MeV, GeV, TeV, accussì comu stabbilutu pî prifissi SI. L'elettronvolt nun è cumunca n'unità di misura dû Sistema 'ntirnazziunali di unitati di misura e a so difinizziuni è di fattu empìrica, comu u litru o l'annu luci.

Spissu i murtipli di l'elettronvolt nun su' ammintuvati comu si usa cu l'autri unità di misura (comu pû chilòmitru o puru u megajoule), ma vènunu ditti comu si scrìvunu e zzoè kev, mev, gev, tev ô postu di chiluelettronvolt, megaelettronvolt, gigaelettronvolt, teraelettronvolt.

Canciamenti cancia

Nu elettronvolt è 1 volt (vali a diri 1 joule divisu pi 1 coulomb) murtiplicatu pâ càrrica ilèttrica di l'elittruni (1,602176565 x 10−19C); nni nesci fora nu quantitativu assai nicu di enirgìa:

1 eV = 0,1602176565 aJ = 1,602176565 x 10-19J
1 eV = 1,602176565 perg
1 eV/particeḍḍa = 96,485543 kJ/mol
1 eV = 1,074 nuc2

Usi cancia

Nnâ fìsica di li particeḍḍi u megaelettronvolt (1 MeV = 106 eV) e u gigaelettronvolt (1 GeV = 109 eV) vèninu usati pi misurari a massa dî particeḍḍi elimintari, usannu l'iquazziuni di canciamentu dâ rilatività strinciuta: E = mc², unni E sta pi enirgìa, m pi massa e c è a vilucità dâ luci ntô vacanti. Nni sti unità, a massa di n'elittruni è di 0,511 MeV/c2 e chiḍḍa di nu prutuni di 938 MeV/c2; chiḍḍa dû busuni di Higgs, sicunnu i dati spirimintali ricoti ntô 2012, duvissi èssiri di 125,3 GeV/c2.

Pi raffruntu, l'enirgìa cinètica dî particeḍḍi càrrichi ginirati nni na splusiuni nucliari va di 0,3 a 3 MeV. Na nurmali mulècula attimusfèrica àvi n'enirgìa di circa 0,03 eV. Nu sistema, nnô quali a timpiratura assuluta 'n unità tècnichi (kelvin o rankine), àvi valuri avali a T, àvi nu valuri di timpiratura 'n unità enirgètichi (p'asempiu joule o erg) avali a kBT, d'unni kB è a custanti di Boltzmann. U valuri currispunnenti eV si utteni spartennu di novu a timpiratura 'n unità enirgètichi pû valuri dâ càrrica funnaminatali ('n eV/unità enirgètica aduttata). Spissu a massa veni misurata 'n eV/c2 (o puru chê so murtipli MeV/c2 e GeV/c2), unni si usa nu sistema di unitati naturali punennu c = 1, cosa ùtili pi n'anàlisi a liveḍḍu tiòricu.

'N spettruscupìa, si usa l'elettronvolt pi sprìmiri l'enirgia di lijami di n'elittruni nni n'urbitali atòmicu e l'enirgìa dî futuni usati pi sunnàrini i pruprità (spettruscupia fotuelittrunica e spettruscupia di assorbimentu dî raggi X). P'asempiu, a spursiuni di n'elittruni dû statu cchiù funnu di n'àtumu d'argentu voli na radiazziuni di 25 514 eV, propia dî raggi X duri.

Talìa puru cancia