A-Hàusa macari Mannamentu Tribbunali è nu quarteri stòricu di Palermu.

Lu nomu cancia

Lu primu nomu dû quarteri A-Hàusa veni di l' àrabbu Al-Khalisa ca voli diri la pura o l'addijuta. Stu nomu ci vinni datu pi spartirila dâ citati vecchia.
Ora comu ora lu nomu ufficiali è Mannamentu Tribbunali pâ prisenza di lu vecchiu tribbunali di la nquisizzioni, palazzu stòricu canusciutu cô nomu di Palazzu Chiaramunti-Steri. Dintra la citati però, li cristiani chiamanu ancora stu quarteri cu lu nomu chiddu urigginali, di origini àrabba.

 
Crèsia dû Spàsimu a Kavusa

Pusizzioni cancia

Lu quarteri s'attrova nnû centru stòricu, banna mari, e jè tagghiatu di:

Storia cancia

Lu quarteri nasciu nta l'ebbica àrabba e jè lu primu quarteri chiossai di fora, n cunfruntu ê mura cchiù antichi ca s'attruvàvanu nnâ zona cchiù a Òvist. Stu novu quarteri vinni custruitu e furtificatu n picca tempu pi criari n'àutru puntu a difisa dâ citati, luntanu dû vecchiu centru, unni c'èranu assai cuntrasti e pinzera a la sicissioni. Pi ssu mutivu fu addijuta comu posizzioni pô quarteri novu l'ària Sud-urientali dû portu, ca jìa spannennusi grazzi macari a li dui ciumi.

A l'ebbica dâ duminazzioni nurmanna li mura àrabbi vinniru sdirrubbati e vinniru lassati sulu li mura di fora, pi pirmettiri la comunicazzioni ntra li varî zoni, e pirchì sta prutizzioni nun sirvìa chiù. Nnû stissu pirìudu fu fabbricatu lu Casteddu a Mari, nnû latu di ddà banna ô casteddu vecchiu.

Duranti lu piriudu midievali, la zona avìa addivintatu chiù granni n manera casuali, l'orti e li iardini foru distrutti pi custruiri novi casi e palazzi, accussì lu quarteri, ca era arrassu di lu centru, s'attruvò prima iunciutu a lu quarteri ibraicu e appoi videmma a la citati furtificata.

L'area fu arrisistimata ntô seculu XV, ntô 1600 cu tagghiu di la via Maqueda fu cumpritamenti scumminatu, e doppu n'àutru tagghiu, chiddu di la via Roma, canciò tuttu arreri e tagghiò n dui banni lu quarteri.

Accamora lu quarteri, tannu assai malu cumminatu, nti li ùrtimi anni ha vidutu nu lestu migghiuramentu: ô sò nternu si vìunu zoni ristaurati e zoni n cursu di ristàuru, tantu ca li strati stritti, sunnu risi ancora cchiù stritti dâ prisenza di canteri edili.

Di li anni 2000 lu cumuni urganizza nta l'istati nu festival, chiamatu Kals'Art, unni ntra a li strati ci sunnu cuncerti, mustri e rapprisintazzioni tiatrali, mentri li beni culturali arrestanu aperti e visitàbbbili nzinu a tarda notti. Ssu festival è acciancatu videmma duranti li mmerni di lu Winter Kals'Art c'arripruponi, ma pi nu piriudu cchiù curtu, la mitisima attimusfera.

Li abitanti cancia

Vennu chiamati Hausitani (Kalsitani n Italianu).

Ntâ tradizioni l'abitanti di A Hausa facìanu dui travagghi principali: li donni lu raccamu, li omini eranu piscatura.

La parrata hausitana cancia

Nta stu quarteri si parra lu Hausitanu (Kalsitano n Italianu), ca è na varianti particulari dâ parrata palermitana.

Zoccu cc'è ntû quarteri cancia

Cresi


Porti


Palazzi

Tiatri

Chiazzi


Funtani


Uraturii


Àutru


Bibbliugrafìa cancia

Lijami nterni cancia