St'artìculu nun ha statu traduttu cumpritamenti dâ lingua taliana. S'aviti la vogghia, putìssivu fàrilu puru vui. Grazzi!

La Mongolia (in mongulu Монгол Улс translittiratu Mongol Uls) è nu statu di l'Asia, cunfinanti a nord cu la Russia e a sud cu la Cina. Nun havi accessu a lu mari. La capitali è Ulan Bator, tene na superfici di 1.566.500 km², E' na ripubblica parlamentari monocamerali.

Unni s'attrova
Mappa da Mongolia
Bannera da Mongolia

Giografia cancia

Ambienti naturali cancia

Lu territoriu s'apprisenta cumu n'ansiemi di terri àvuti (l'altitudini media è di 1580 m.s.m.) colli terri chiù vasce a sud-est, ca comprennenu u Desertu du Gobi. U clima è continentali, cu fortissime escursioni termiche annue; significative differenzi si rilevanu tra i reggioni montuose e u disertu gobbicu. Chiove pocu e nenti, a vegetazione è composta da steppe e poche foresti ariche, a betulla è l'alberu chiù diffusu.

Pupulazioni cancia

A Mongolia tene 2.594.100 abbitanti, divisi pe' 2 abbitanti a km². Doppo l'inizio du comunismu è incuminciata a sedentarizzazzioni da popolazzione, cu nu gruassu incrimentu urbanu. A maggioranza su mongoli khalkha (89%), cu minoranzi kazaki, buriati, russi e cinesi, a lingua ufficiali è lu mongulu, diffusi u russu, u cinesi, u kazaku e lu tedescu. A maggioranza su buddisti, mentri i kazaki su mussulmani.

Econumia cancia

A Mongolia è passata di nu reggimi economicu feudali-teocraticu a n'economia socialista collettivizzata duranti u XX seculu finu allu 1990 quando è passata a na crisi ecomica du comunismu, pe pua passari all'ultimi anni a n'economia di mercatu a piccoli passi. Poche su l'industrie, l'agricoltura è notevole, ma l'allevamentu ancora di chiù. Si registranu allevamenti ovini, craprini e di cammelli, visti i pascoli steppici vicinu i zone desertiche. Oltre a chissu ci su puru raffinerie e petroliu

Commerciu e comunicazioni cancia

Commercie prevalentimenti cu Russia e Cina, ma ci sunu puru Kazakistan e Giappuni. a Vilanza commerciali è sempre vascia. U commerciu esteru è su chiù i prodotti d'allevamentu, minerali e ancunu pocu i lana. A ferrovia è moltu inportanti pe a Mongolia, a colleghe puru cu Pechinu.


Storia cancia

Antichità cancia

Terra di vari popoli nomadi, ottende l'unità cu Gengis Khan, pe pua finiri suttu a Cina finu allu 1911, vale a diri a fine da Monarchia in Cina.

Indipendenza e riggimi comunista cancia

Ottinuta l'indipendenza nto 1911, divente nu regnu indipendenti sutta re Javdzandamba Hutagt III, nto 1921 i comunisti pigghianu u poteri, ma sulu u 1924 (anno da morti du re) a Mongolia divente na rapubblica, sutta a protezioni di l'Unioni Sovietica, duppu a nascita da Cina comunista, i rapporti si tendanu na pocu cu lu paisi. Ntò sto periudu avvianu riforme sia a livellu politicu ca a livello economicu, vene ligata alli paisi comunisti finu allu crollu di l'Unioni Sovietica.

Doppu u crollu du comunismu cancia

Ntò 1989 inizie la transizioni democratica versu i paisi occidentali, cu tanti difficolta economiche. I comunisti vannu all'opposizione pe brevi periodi, ma oltre a chissu, se avvianu riforme chiù capitaliste. L'Unioni Dimocratica e lu Partitu Comunista mongolo, a tempi alterni avvianu li riformi necessarie affinché u paisi supere le crisi precedenti. Doppu u bienniu critico 2001-2003 e li successivi aiuti economici russi e cinesi, a Mongolia se stadi avviandu a na nova prospettiva. Ntò 2005 vene elettu u comunista Namabryn Enkhbayar divente presidenti da ripubblica, ntò 2007 Sanajaa Bayar divente primu ministru.


Vuci currilati cancia

  Nta Commons s'attròvanu àutri mmàggini rilativi a Mongolia.


Paisi dû Munnu | Asia
Mediu Urienti: Arabbia Saudita | Bahrain | Cipru | EAU | Giurdania | Iran | Iraq | Israeli | Kuwait | Lìbbanu | Oman | Palestina | Qatar | Siria | Turchìa | Yemen
Asia cintrali: Afganistan | Armenia | Azzirbaiggian | Giorgia | Kazakistan | Kirghizistan | Russia | Tagikistan | Turkmenistan | Uzbekistan
Suttacuntinenti innianu: Bangladesci | Bhutan | India | Maldivi | Nepal | Pakistan | Sri Lanka
Asia livanti: Cina | Giappuni | Corea dû Nord | Corea dû Sud | Mongolia | Taiwan
Asia dû Sud-est: Brunei | Camboggia | Filippini | Indunesia | Laos | Malesia | Myanmar | Singapura | Thailandia | Timor Est | Vietnam