Sant'Arfiu, Cirinu e Filadelfu

Alfiu, Filadelfu e Cirinu (Vaste-Puggiardu (LE) tra lu 230 e lu 235 - Lintini (SR) 10 di maju 253) sunnu tri santi martiri da Cresia Cattolica. N sequitu â riprissioni vuluta di lu mpiraturi Deciu, foru prima trasfiriti a Roma e appoi a Puzzuoli e pi finiri a Lintini n Sicilia ntô 253 unni foru cunnannati a morti e martirizzati lu 10 di maiu. Li nutizzi dâ vita vennu di nu documentu dû IX sèculu scrittu di nu monacu basilianu.

Particulari du Quatru no Santuariu da Madonna da Strata in S. Maria a Strata ( frazioni di Giarri - CT )

Aggiografìa cancia

Pi un erruri di cupiatura di un Codici anticu Alfiu, Filadelfu e Cirinu foru fatti nasciri ‘a Francia, scrivennu Vascuni, ma li Patri Bullandisti nò 1700 scupreru ca si trattava da citati di Vaste na Puglia chi oggi è na frazzioni dû Cumuni di Puggiardu. Lu patri e la matri si chiamavanu Vitali e Biniditta. Na casa d’iddi ospitavanu i cristiani, guidati di un parrinu chiamatu Onesimu. Quannu ci fu la pirsicuzioni di Deciu lu pruconsuli Nigelliuni fici arristari Onesimu, li Tre Frati Alfiu, Filadelfu e Cirinu, lu niputi Erasimu e autri tridici discipuli. Foru purtati a Roma nò Carceri Mamirtinu. Lu Prifettu Valerianu ci dumannò si eranu cristiani e li fici trasfiriri a Puzzuoli (NA). Lu tirannu Diomedi fici scacciàri Onesimu d’un pitruni e a Erasimu ci tagghiaru a testa.
Li tri frati foru mannati ‘n Sicilia nò Presidi Tertullu cu cinquanta surdati pi scorta, cu capitanu Silvanu. Lu 25 di austu252 sbarcaru a Missina e foru purtati a Taurmina.
Foru ‘nterrugati e mannati a Lintini cu vinti surdati cumannati di Mercuriu.
Si firmaru unni doppu foru fatti i paìsi di S. Alfiu e Tricastagni.
A Catania foru misi ‘n carciri e poi cu autri trintadui surdati purtati a Lintini.
I vinti surdati e u capitanu ‘nsemmula e tri frati foru tutti arristati picchì dissiru di essiri cristiani. Du’ fimmini, Tecla e Justina, una ciunca e l’autra orba, foru guariti di Alfiu no nomu du Signuri Gesù Cristu. I surdati ebbiru tutti a testa tagghiata e cu iddi setti picciriddi ebrei.
Lu 10 Maju 253 Tertullu urdinò ca a Alfiu si c’havia scippari a lingua, Filadelfu arrustutu supra na gradigghia e Cirinu fussi calatu n’ona pignata china d’oghu.
Puru dui picciotti di Leontini, Cleonicu e Stratonicu foru ammazzati scippannuci a lingua. Puru lu ministru di Tertullu, Alessandru (ca divintò cristianu cu nomi di Neofitu) e sò muggheri Pifània foru ammazzati e misi nò stessu postu di tri frati cu n’autra cristiana ca si chiamava Eutalia.
Li Santi sunnu Patruni di Lintini (SR), Carruntini (SR), Tricastagni (CT), San Fratellu (ME), Scifì (ME), Vaste-Puggiardu (LE). Sunnu vinirati a Roma e n’America a Omaha-Nebraska.

Riliqui cancia

I Corpi di Santi martiri foru sippilluti pi manu di Tecla e Justina. Nò IX seculu, quannu scappò l’ultimu Viscuvu di Lintini, Custantinu, i Riliquii foru purtati a San Fulippu di Fragalà, (oggi nu munasteru di cui li rudiri s'attrovanu vicinu Frazzanò n pruvincia di Missina) nò Cummentu di monaci basiliani pi nun fariccilli truvari ê Sarracini. Li Longubbardi, ca funnàru lu paìsi di Santi Frati (oj San Fratellu) si pigghiaru metà di Riliquii e i tri Testi di Santi foru dati o Munasteriu du Santissimu Sarvaturi di Missina. Nò 1517 certi omini di Lintini jeru a San Fulippu di Fragalà e purtaru li Riliquii o paìsi natàli, ‘nsemmula o Cori di Sant’Alfiu. Sunnu custoditi na Cresia Matrici di Leontini, ex Catidrali, didicata a Sant’Alfiu.

Bibbliografìa cancia

Antonino Bonfiglio, I Santi Martiri di Lentini, Jonica Editrici, Nuòtu,1979