Azawad ssi stata na riggiuni situata ô nord dû Mali, autuprucramata statu innipinnenti, ma nun arricanusciutu né di lu Mali. né di li Nazziuni Uniti, né di nuddu àutru statu.

Storia cancia

 
La bannera dâ l'Azawad

Abbitata da sèculi dâ li populazzioni Tuareg, l'Imperu Gao fu funnatu ntô IX sèculu. L'Imperu Songhai vinni funnatu ô 1340 e durau nzinu ô 1591. Ntrâ lu sèculu XVI-XIX nasciu Pashalik di Timbuktu, suttu l'Imperu di Maroccu. Ntê lu 1890 fu culonia cô nomu di Sudan francisi, finu ô 1960, l'annu di la nnipinnenza dû Mali. Ntô lu 1959 fu furmata la Fidirazzioni dû Mali. Ntâ lu 1960 fu pruclamata la Ripubbrica dû Mali ca cumprenni ô nord tuttu lu Azawad.

Ntê lu 2012 lu populu Tuareg[1] 'n Mali[2] addicchiarunu la nnipinnenza uccupandu li riggiuna di Timbuctù, Gao e Kidal. Ntê misi appressu li tuareg foru accumpagnati di islamisti di varia pruvinenza, ca mpuneru la liggi islamica, la cusidditta sharia, ê pupulazzioni lucali, ca puru siddu eranu ggià mussurmani, nun applicavanu la sharia. Lu funnamentalismu riliggiusu dî diriggenti novi di l'Azawad purtau â distruzzioni dî famusi mausulei di Timbuctù, e â distruzzioni dî mansuciritti mediuevali ca s'attruvavanu, tra la cunnanna di la cumunitati ntirnazziunali.

La Francia partecipa â la guerra 'n Mali ppi la questioni di lu cuntinziusu tirrituriali tra lu Mali e li Tuareg, ntra cui li islamisti s'ammiscaru rinnennu lu cuntinziusu di rilivanza ntirnazziunali[3], e arriniscennu a ripigghiari quasi tutarmenti lu cuntrollu di tuttu l'Azawad, cu la sula eccizzioni di parti di la cità di Kidal e dî muntagni tornu tornu.

Giografia cancia

Azawad è furmata 'n tri riggiuna Timbuctù, Gao e Kidal. E' bagantu da lu ciumi Niger e munti Aïr. Havi dî munuminti storici di èbbica islamica e di mausulei di prufeti mussulmani.

Pulìtica cancia

Lu Muvumentu Nazziunali Libbirazzioni ppi l'Azawad è nu partitu puliticu africanu cca 'spira â la nnipinnenza dô lu cuvernu di Mali.

Noti cancia

  1. 2righe.it: Mali: dopo il colpo di Stato è caos
  2. MALI, NU PAISI DIVISU NTRÂ RIVULTI TUAREG, NTERESSI NTERNAZZIUNALI E AL-QAEDA
  3. Mali. Dietro la rivolta dei Tuareg ci sarebbe la Francia