Ripùbbrica rumana
La ripùbbrica rumana rapprisenta na fasi dâ storia di Roma chi va dâ fini di l'èbbica dî Re di Roma ntô 509 a.C. ô 27 a.C., quannu Ottavianu Augustu funna lu mpiru rumanu. Pi casi tuttu stu pirìudu, la furma di cuvernu era na ripùbbrica diriggiuta di dui cònsuli, ca a l'urìggini èranu unu patrizziu e l'àutru plebbèu. Stu pirìudu dâ storia di Roma si carattirizza di na prima parti unni Roma affirma lu dumìniu ntô centru dâ pinìsula taliana, pi appòi stènniri lu dumìniu ntô Meditirràniu supratuttu doppu li guerri contr'a Cartàggini e la prugrissiva dicadenza dâ civilizzazzioni greca ellinìstica.