== Storia ==
ILi primi nutiziinutizzî storichistòrichi supra ulu Moju sunnu dû [[1400]], quannu ulu paisi era feudu dû dutturi '''Tommasu Turturici'''; a chistu cci'ù lu detti ala riggina Eleonora, ala mugghieri di Ferdinannu II d'Arauna. Appoi passau a signuriasignurìa di Lanza ppi via dû matrimoniu tra Rosa, figghia dû Turturici, e Manfredi Lanza. CapustipitiCapustìpiti di Lanza fu ulu Duca Ernestu di Baviera ca ntô 970, p'arripagallu dudû so valuri di capu d'armi, fu chiamatu "Capitanu da Lanza ranni"; di ca ulu nnominomu dull'ustridû llustri casatu didî quali discinnenti accattaru ntê seculisèculi feudi e signuriisignurìi nta tutta l'Italia e in Sicilia.
ALa nascitanàscita ufficiali dudû paisi dudû Moju s'ebbiappi ntontô [[1602]], sutta ala riggenza di [[Palmeriu Lanza]]; nta ddu annu, nfatti, l'otorità règiarèggia ci cuncessi la ''licentia populandi''. Unni oggioi c'è ulu Municipiu ili Lanza ficinufìcinu frabbicari ulu palazzu barunali. ILi segnisigna dadâ prisenza oô Moju dadâ signuriasignurìa Lanza si vidunuvìdunu nzinu a tutt'oggioi pirchì ili disinnenti ancora pussedunupussèdunu tirreni ntantâ chiana oô Moju. ULu [[27 di giugnettu]] dû [[1928]], ulu regimireggimi dudû fasciu accurpau Moju a la vicina Marvagna, riunennu ili du' centri sutta ulu nominomu didî "Lanza". ULu [[21 di jnnarujinnaru]], [[1947]], cu l'avventu dâ ripubblicaripùbblica, un decretu dû Capu dû Statu spartiuspartìu di novinovu ili du' Cumunicumuni.
==Autri nutizinutizzî==
ALa vegetazioniveggetazzioni ca c’evi attornu oô Moju è a tipicatìpica macchia mediterranea. NteNtê campagni cchiu autiàuti ci sunnu alivariti e vigni, mentri a Chiana o Moju, ca evi ricca di acqua, è chiantata a ortaggi e, soprattuttusuprattuttu, a pessicapèrsica. ALa coltivazionicoltivazzioni di pessicapèrsica rappresentarapprisenta a stu mumentu, ulu principali ntroitu ecomonicuecunòmicu dudû paisi. Comu infatti, stu fruttu sapuritu veni celebratucilibbratu ogni annu cu ala famosa “Sagra delle pesche”. ALa secunna duminicadumìnica d’austu si organizza na festa unni venunuvènunu offerti a li visitaturi ili pessicapèrsica priparati in tanti modi: ntontô vinu, gelatu di pessicapèrsica, torta, granita, marmellate ecc.
ULu Santu patronu dudû Moju èevievi San Gnuseppi lavuraturi ca si festeggia a secunna dumicadumìnica di maju, mentri cchiù canusciuta evi ala “Fera oô Moju”, una di cchiù antichi e di l’ultimil’ùrtimi feri di bestiami ca si fannu ancora in Sicilia. A sta fera, ca si svolgi nta l’ultimal’ùrtima simana di settembrisittèmmiru, venunuvènunu genti macari da Calabria[[Calabbria]] picchì si ponnu accattari tanti attrezzi oramai difficilidiffìcili di truvari in giru, specialmenti pi cavalcaturi. Assemi a Fera, di vennerivènniri aâ duminicadumìnica, venunuvènunu tanti pellegrinipiddirini didî paisi vicini pi devozionidevozzioni di lu “Signuruzzu”, un Crucifissu di lignu, sculpitu ntornu oô [[1630]] di Frati Umili dadi [[Petralia]], artista canusciuti pi aviri fattu, si dici, trentatritrentatrì statui dudû Signuri ca sunnu psarsisparsi ntentê chiesi da Sicilia, da CalabriaCalabbria affinu a [[Malta]]. Di Frati Umili è assai canusciutu macari l”Ecce Homo” di Calvarusu, vicinu Missina.
[[Category:Cumuni dâ pruvincia di Missina]]
|