|
== Difinizzioni ginirali ==
<!--{{wiktionary}}-->
[[File:Ad Encyclopaedia-Britannica 05-1913.jpg|thumb|300px|right|Trafileddu pubblicitariu di l'lu [[EnciclopedìaNciclupidìa Britànnica]] ([[1913]])]]
L’elimenti cardinali ca difinìscinu li caràttiri di n’enciclopedìa sunnu quattru: la spicificitati e la sitturialitati di l’arcumenti trattati, la sô ntirtistualizzazzioni, lu mètudu d’urganizzazzioni e li criteri di ridazzioni di l’artìculi.
L’enciclopedìiLi Nciclupidìi si ponnu distìnguiri n ginirali, cuntinenti artìculi di diffirenti e nun nummirèvuli campi di ntiressi (l’la [[EnciclopedìaNciclupidìa Britànnica]] e l’la [[EnciclopedìaNciclupidìa Brockhaus]] sunnu l’asempî cchiù noti), o ponnu èssiri spicializzati nta n’ùnicu campu di ntiressi, accussì comu n’enciclopedìa mèdica, scintìfica o filusòfica. Cci sunnu videmma enciclopedìi ca cummìgghianu na granni varitati d’arcumenti e aspetti di na data curtura cu na pruspittiva uggittiva dû gruppu ètnicu, comu l’la [[EnciclopedìaNciclupidìa Suviètica]] o l’la [[EnciclopedìaNciclupidìa Abbràica]].
Li travagghi enciclupèdicinciclupidìci hannu lu scopu di trasmèttiri la canuscenza cchiù significativa ammunziddata n rilazzioni ô suggettu n custioni. Tali òpiri furu chianificati e furu tintati ntô cursu di maiuri parti dâ storia umana, ma lu tèrmini ''enciclopedìanciclupidìa'' fu usatu la prima vota pi fàciri rifirimentu a tali travagghi ntô [[XVI sèculu]]. Li primi enciclopedìinciclupidìi ginirali c’arrinisceru a èssiri sia auturèvuli sia enciclopèdichinciclupidichi ntâ trattazzioni appareru ntô [[XVIII sèculu]], ispirati di l'[[illuminismu]]. [[Denis Diderot]] fu lu piuneri n [[Francia]]. Ogni travagghiu enciclupèdicunciclupèdicu è, chiaramenti, na virsioni sintitizzata di tutta la canuscenza, e li travagghi vàrianu pi vastitati dû matiriali e pi l’apprufunnimentu dâ trattazzioni. Lu pùbblicu di distinazzioni pò nfruinzari lu scopu; n'enciclopedìa pinzata pî picciriddi va a èssiri cchiù arriduciuta d’una pi l’adulti.
* La dispusizzioni sistimàtica dû matiriali è essinziali pi fàciri l'enciclopedìa nu fruìbbuli strumentu di cunzultazzioni. Sturicamenti, si distingueru dui mètudi d’allèstiri l’encliclopedìili nciclupidìi cartacei: lu mètudu [[òrdiniÒrdini alfabbèticu|alfabbèticu]], ca cunzisti n artìculi e vuci distinti, urganizzati n basi a l'òrdini alfabbèticu, o la dispusizzioni n catigurìi urdinati [[girarchìaGirarchìa|girarchicamenti]]. Lu primu mètudu è chiddu tutt'òi maiurmenti utilizzatu, puru siddu la fluiditati dî ''[mass[Mass media|media]]'' alittrònici cunzenti dî pussibbilitati di ricerca, rimmiu e ndicizzazzioni prima nun mmagginàbbili. L'epìgrafi d’ [[Quintu Urazziu Flaccu|Urazziu]] supra la prima dâ cupirtina di l’l<nowiki>’</nowiki>''Encyclopédie'' dû [[XVIII sèculu]] trasmetti afficacimenti la mpurtanza dâ struttura di n'enciclopedìana nciclupidìa: "''Chi grazzia ponnu agghiùnciri a l’arcumenti banali lu putiri di l'òrdini e dû culligamentu''."
* L'attuali murtimidialitati asircitau na criscenti nfruenza ntâ riccolta, virifica, sìntisi e prisintazzioni d’ogni gèniri di nfurmazzioni. Pruggetti comu [[Wikipedia]] sunnu asempî di novi formi d’enciclopedìadi nciclupidìa, ca fannu lu ripirimentu di nfurmazzioni cchiù sèmprici e mmidiati.
L'enciclopedìaLa nciclupidìa, pi comu la canuscemu òi, si sviluppau dû [[dizziunariu]] ntô cursu dû [[XVIII sèculu]]. Nu dizziunariu si cuncentra n primu locu supra li palori e supra li sò difinizzioni, e di solitu furnisci picca nfurmazzioni rilativi a lu cuntestu dû vucàbbulu di cui tratta. Nunustanti nn’offra na difinizzioni, spissu accabba cû nun fòrniri ô litturi n'adiquata [[cumprinzioni]] dû significatu e dû senzu di nu tèrmini, e di comu lu tèrmini ntrasi n cuntattu cu àutri sitturi dû sapiri.
Pi suddisfari tali esiggenza, l'enciclopedìala nciclupidìa cerca d’affruntari ogni arcumentu n prufunnitati, accussì di trasmèttiri li canuscenzi cchiù rilivanti ca s’ammunziddaru ntô cursu dû tempu supra tali chistioni. L’enciclopedìiLi nciclupidìi ô spissu cuntènunu macari nummarusi carti giogràfichi e llustrazzioni, n junta bibliografìibibliugrafìi e statìstichi.
Arcuni travagghi ca cuntènunu ntô tìtulu la palora "''[[dizziunariu"]]'' risùrtanu ntê fatti èssiri cchiù sìmuli a n'enciclopedìa, spicialmenti chiddi ca arriguàrdanu àmmiti sitturiali.
[[Catigurìa:Nciclupidìi]]
| 