"Riunificazzioni tudisca" : Diffirenzi ntrê virsioni

Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
Addbot (discussioni | cuntribbuti)
n Bot: Migrating 50 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q56039 (translate me)
SurdusVII (discussioni | cuntribbuti)
canciu catigurìa
Riga 2:
 
La riunificazzioni tudisca succidìu lu [[3 di uttùviru]], [[1990]], quannu li tirritorî di l'ex [[Ripùbblica Dimucràtica Tudisca]] (RDT, chiamata spissu la "Girmania Est") vìnniru ncurpurati nnâ [[Ripùbblica Fidirali Tudisca]] (RFT, o cchiù urdinariamenti "Girmania Ovest"). Doppu li primi elizzioni lìbbiri nnâ Girmania Est, tinuti lu [[18 di marzu]], [[1990]], li trattativi tra la RFT e la RDT culminaru nt'un Trattatu di Unificazzioni, mentri li trattativi tra li du Girmanî e li quattru putenzi accupanti pruduceru lu "[[Trattatu dui cchiù quattru]]", chi garantìa la ndipinnenza cumpreta ôn statu tudiscu riunificatu. La [[Girmania]] riunificata arristau un paisi parti dâ [[Cumunità Europea]] (e poi di l'[[unioni Europea]]) e dâ [[NATO]]. Lu tèrmini "riunificazzioni" veni usatu ncuntrastu câ [[Mperu Girmànicu|prima unificazzioni]] dâ Girmania ntô [[1871]].
[[File:Deutschland Besatzungszonen 1945.svg|thumb|300px|La Girmania accupata ntô 1945]]
 
[[FileMmàggini:Deutschland Besatzungszonen 1945.svg|thumb|300px|La Girmania accupata ntô 1945]]
== Arreri ==
 
== Arreri ==
Doppu la fini dâ secunna guerra munniali 'n [[Europa]], la Girmania era divisa pi quattru zoni d'accupazzioni. La vecchia capitali [[Birlinu]], ntô quali s'attrova lu [[Cunzigghiu di Cuntrollu Alliatu]], vinni idda stissa suttadivisa pi quattru zoni d'accupazzioni. Sibbeni la ntinzioni dî quattru putenzi accupanti fussi di cuvirnari assemi una Girmania chî cunfini dû 1947, l'avventu dî tinsioni dâ [[Guerra Fridda]] fici capitari ca li zoni francisi, ngrisi e miricani furmaru ntô [[1949]] la [[Ripùbblica Fidirali tudisca]] (e [[Birlinu Ovest]]), lassannu fora la zona d'accupazzioni russa chi addivintau ntô stissu annu la [[Ripùbblica Dimucràtica tudisca]] (cumprinnennu [[Birlinu Est]]). Sparti di chissu, diversi parti di l'ex ''Reich'' tudiscu vìnniru ncucchiati câ [[Pulonia]] e cu l'[[Unioni Suviètica]].
 
Riga 15:
 
== La fini dâ divisioni ==
 
Nta l'austu dû [[1989]], l'Unghirìa livau li limitazzioni ê cunfini cu l'Austria e nta sittèmmiru cchiù di 13.000 tudischi urientali si fujeru ô punenti attraversu l'Unghirìa. Li manifistazzioni di massa contra lu regime cumunista tudiscu acuminzaru ntô tardu 1989, principarmenti chî "Dimustrazzioni dû lunidìa" a Lipsia. A frunti dû scuntentu pòpulu lu leader tudiscu di l'est Erich Honecker fu furzatu a ritiràroso lu [[18 di uttùviru]], 1989.
 
Line 24 ⟶ 23:
Sutta la guida dû primu ministru Lothar de Maizière, la Girmania Est nicuzziau câ Girmania Ovest, lu Regnu Unitu, la Francia, li Stati Uniti e l'Unioni Suviètica li cundizzioni pi na riunificazzioni tudisca. Nustanti ca fussi dispunìbbili a ricunziddirari la sò prima cuntrapusizzioni â riunificazzioni, l'Unioni Suviètica nun vulìa ca la Girmania Est fussi na parti dâ culliganza di NATO. Dunca arrivaru ôn accordu chi pirmittìu â Girmania d'arristari parti dâ NATO câ limitazzioni ca surdati dâ NATO nun avvìssiru a èssiri stanziati nnî tirritorî dâ Girmania livanti.
 
[[FileMmàggini:EinigungsvertragBRD-DDR.JPG|thumb|300px|Lu pattu di unificazzioni ("Einigungsvertrag")]]
 
Paru paru ê discussioni multilatirali, discussioni bilatirali foru tinuti tra li cuverni tudischi di Est e Ovest, li quali lu [[18 di maiu]] firmaru un accordu p'un passu ntirmediu: un unioni suciali, ecunòmica e chî du muniti, chi trasìu nforza lu primu di giugnettu. Lu [[23 di austu]] lu parramentu dâ Girmania Est (Volkskammer) appruvau la pruposta di accissioni â RFT. Lu pattu di unificazzioni ("Einigungsvertrag") tudiscu fù firmatu lu [[31 di austu]], 1990, dî rapprisintanti di RDT e RFT. Lu [[1 di sittèmmiru]], 1990, lu "Trattatu dû statu finali dâ Girmania" (difinutu accordu "dui cchiù quattru") vinni firmatu e si stabbilìu ufficialmenti la ristabbilita china suvranità dî du' stati tudischi. La Girmania fu ufficialmenti riunificata lu [[3 di uttùviru]], 1990.
Line 33 ⟶ 32:
Li costi dâ riunificazzioni hannu statu un grossu pisu pi l'econumìa tudisca, e hannu cuontribbutu a na cchiù aracia criscimonia ecunòmica nni l'anni ricenti. Lu costu dâ riunificazzioni veni stimatu circa li 1.5 trilioni di Euro (secunnu a Freie Universität Berlin). Sta summa è cchiù granni dû dèbbitu nazziunali deû statu tudiscu. La prima causa di tali spesa fu la dibbulezza di l'econumìa dâ Girmania livanti, spiciarmenti a cunfruntu di chidda uccidintali, cumminata câ dicisioni, mouivata puliticamenti, di stabbiliri lu dazziu di cummirsioni ô paraggiu tra lu Marcu dâ Girmania livanti e lu Marcu tudiscu. Sta dicisioni, chi nun avìa na justificazzioni dâ rialtà ecunòmica, risurtau nt'un mpruvvisa pirduta di cumpitività dî nnustrìi tudischi livanti, chi li fici tràsiri sùbbutu nu piriudu di dicadenza. Finadora cuntinua nu spiciali trasfirimentu di 100 miliardi di Euro ogni annu viene ê tirrittorî di l'ex-Germania Est pâ «ricustruzzioni». Oi lu tassu di disoccupazzioni è circa lu 20% e pi chissu l'emigrazzioni dû livanti ô punenti cuntinua d'un nùmmuru autu.
 
== LiamiAutri esternipruggetti ==
{{Commonscat|German reunification}}
 
== Lijami di fora ==
* [http://service.spiegel.de/cache/international/spiegel/0,1518,373639,00.html Germany's Eastern Burden: The Price of a Failed Reunification]
* [http://www.dw-world.de/dw/article/0,1564,1687204,00.html The End of East Germany]
Line 40 ⟶ 41:
* [http://www.germanculture.com.ua/library/facts/bl_reunification_aftermath.htm The Reunification and Its Aftermath]
 
[[Catigurìa:GirmaniaStoria dâ Girmania‎]]