Robert Nesta Marley (6 di frivaru 1945, Saint Ann, Giamaica11 di maiu 1981, Miami, Stati Uniti) megghiu accanusciutu comu "Bob Marley", fu un cantanti, chitarrista e aùturi di canzuni giamaicanu. Ena considerato lu impurtanti musicista reggae di sempri, chi appi lu mèritu di renniri pupulari lu gèniri musicali fora dâ Giamaica. Gran parti dâ sò opìra pàrranu dî lotti dî puvireddi e di l'emarginati dû putìri. Un misi dopu a sò morti prinnìu lu premiu "Jamaican Order of Merit".

Artìculu dâ seria Mùsica
ARTÌCULI E LISTI

Storia di la mùsica
Tiurìa | Gènira | Strummenta
Cumpusitura
Dirittura | Òpiri / Album / Gruppi

CATIGURÌI

Mùsica | Gruppi
Cantanti


Era maritu di Rita Anderson Marley (na cumpunenti dû gruppu I Three, ca pui addivintau na corista dû gruppu di Marley, li The Wailers). Di idda appi quattru di sò novi figghi, tra cui Ziggy Marley e Stephen Marley ca cuntìnuanu la tradizzioni dû patri câ banna dî Melody Makers.

Na ccillenti funti di nutizzî dî Bob Marley comu òmu, supra la sò riliggiuni, la sò mùusica e lu muvimentu ligatu a iddu s'attrova ntô libbru di Timothy White, Catch a fire.

Biografìa cancia

 
Bob Marley nî un cuncertu a Zurìcu, 30 di maiu 1980

Robert Nesta Marley nascìu in Giamaica nnî campagni di Nine Miles nnî banni di Saint Ann di matri di culuri, Cedella Booker, e patri jancu, Norval Marley, capitanu di l'asèrcitu ngrisi ca nun canuscìu mai daveru sò figghiu, vistu lu suspittu di comu era vista la sò storia d classi janchi benistanti.

Bob accuminciau la sò carrera di musicista sunannu ska, appoi si ligau ô reggae, nòvu sviluppu dâ musica giamaicana, nzignannu e cantannu pi longu piriudu ntê l'anni '70 e '80; Marley è canusciutu spiciarmenti pû sò travagghiu cû gruppu reggae The Wailers (funnatu d'iddu stissu nnô 1964), la culunna purtanti di stû gruppu era furmata di l'àutri dui famusi musicisti reggae, Bunny Livingstone e Peter Tosh. Livingstone e Tosh doppu lassàrunu lu gruppu divintannu artisti sulisti di successu. Gran parti dû sò travagghiu nizziali fu pruduttu di Coxsone Dodd ô Studio One. Si siparau dî Dodd, pi causa dâ prissioni finanziaria di chissu esercitata, e nni l'anni sittanta pubblicau chiddu ca veni cunziddiratu comu lu sò migghiuri travagghiu cu Lee Perry. Macari si l'accuppiata si sciarriava viulintimenti pâ cuncissiuni dî diritti, li dui s'attruvàrunu a travagghiari ancura nzèmmula nta l'anni ca vennnu appressu e ristaru amici finu â morti di Marley.

Li canzuni di Bob Marley sunnu 'n gran parti rispunzàbbili dâ diffusioni dâ musica reggae fora dâ Giamaica. Firmau cû l'itichetta Island Records di Chris Blackwell nnô 1971, ô tempu assai nfluenti e nnuvativa. L'Island Records pruducìa assai artisti di successu, fra cui li Genesis, John Martyn e Nick Drake.

Marley era notu macari pâ sò divizzioni â riliggiuni rastafariana. Divinìu un missiunariu di fattu dâ fidi rastafari e la purtau a la attinzioni dû munnu. Pridicàu la fratillanza e la paci pî tutta l'umanitati. Finu â morti dâ vita fu macari vattiatu ntâ cresia ortùdossa etiopica cû nomu di Berhane Selassie.

Nnô 1976 Marley fu vittima dû tintativu d'omicidiu. Veni ginararmenti accittatu ca stû tintatu omicidiu avissi avutu tintazioni pulìtichi, la pulìtica giamaicana avìa addivintatu assai viulentu a l'èbbica. Era privista nnâ sò participazzioni ôn cuncertu ca appuiava lu primu ministru prugrissista dâ Giamaica, Michael Manley, e avìa ricivutu minacci di morti doppu l'annunciu dâ sò participazzioni. Pari ca l'attintaturi fussi un sustinituri dû partitu cunsirbaturi dâ Giamaica, lu Jamaica Labour Party, cumunqui nun ci sunnu provi a sustegnu di stâ tesi e ntâ rialtà nun si sapi mancu oi cu era l'attintaturi. Macari Rita Marley fu pigghiata ntâ testa, tutti dui pirò supravviveru.

Nnô giugnettu dû 1977, Marley s'attruvau cû na firita nni l'alluci drittu, ca iddu pinzava s'avìa fattu p'un incidenti nta na partita di cauciu. Doppu pirò mentri jucava n'àutra partita di cauciu l'ùgna di l'alluci si luvàu. Sulu a ssu puntu vinni fatta la curretta diagnusi. Marley avìa na furma di cancru â peddi ca cci criscìa sutta l'ùgna di l'alluci. Ci cunzigghiaru di fàrisi tagghiari l'alluci, ma iddu rifiutau picchì li Rasta rifiutunu di farisi tagghiari parti dû corpu.

Lu cancru si prupagau nzinu ô cirveddu. Ntâ stati dú 1980 li sò cundizzioni s'aggravaru, duranti na serî di cuncerti ô Madison Square Garden. Addumannau aiutu ô cuntruversu spicialista di tumori Josef Issels, ma era troppu tardu oramai. Un misi prima dâ sò morti ci vinni assignatu nu mpurtanti ricanuscimentu nnô paisi natali. Lu sò disideriu era chiddu di passari l'ùrtimi jorna dâ sò vita 'n Giamaica ma la malatìa s'aggravau nzinu ô puntu di impidirigli di farlu vulari finu la sò casa e happa attirrari a Miami. Murìu a Miami lu 11 di maiu 1981. Li sò funirali, paragunàbbili a chiddi di nu re, miscaru elimenti di urtudussia etiopica e di rastafarianesimo. Fu sippillutu nta na cripta a Nine Miles, vicinu ô sò paisi natali. La sò morti primatura lu ha risu un pirsunaggiu ligginnariu.

Nnô 2005 li sò resti avissinu avutu èssiri sippilluti 'n Etiopia pî truvari la difinitiva sipultura a Addis Adeba lu 6 di frivaru di ddù annu, jornu ca avissi statu chiddu dû sò sittantèsimu cumpliannu, ma doppu a na ferma prutesta dâ pupulazzioni giamaicana stâ opirazzioni vinni suspinnuta.

Bob Marley, un mitu pi tanti pirsuni macari doppu la sò morti, cuntinua a fari sugnari li sò fan cû sò fascinu mìsticu.