Stanislau Cannizzaru

Stanislas Cannizzaru era un chìmicu palermitanu (13 di giugnettu 1826 – 10 di maju 1910). Fu lu primu a furmulari, n capu l'ipòtisi di Avogadro, la giustizza dâ tiurìa atòmica e muliculari. Lu sò travagghiu spirimintali fu 'n capu la chìmmica orgànica e spiciarmenti a prupòsitu di l'aldèidi.

Nrô 1841 si riggistrau a l'Universitati di Palermu câ ntinzioni di lauriàrisi 'n midicina, ma prestu si didicau â chìmica. Ntô 1845 e ntô 1846, prima a Pisa e poi a Turinu, è assistenti di Raffaelie Piria (1815-1865), lu chìmicu chi fu primu a priparati l'acidu salicilicu.

Participau nnâ rivuluzzioni nnipinnintista dû 1848 e câ scunfitta dâ rivurtata veni cunnannatu a morti e s'arriparau a Marsigghia ntô maju 1849. Nta l'uttùviru successivu arrivau a Pariggi e ccà travagghiau accantu ô labburatoriu di Michel-Eugene Chevreul unni, travagghiannu cu F. S. Cloz (1817-1883) ntô 1851 riniscìu a ottèniri la cianamidi. Nnô stissu annu ottinìu la cattedra di chìmica e fìsica ô Culleggiu Nazziunali di Alissandria. Ccà nta l'autunnu dû 1855 scuprìu chidda chi ora è nutata comu riazzioni di Cannizzaru: l'aldeidi arumàtichi sunnu dicumposti di una suluzzioni alcòlica di idrossidu di potassiu nta una miscela di àcidi e àlcoli currispunnenti: p'asempiu, la benzaldeidi si dicumponi 'n àcidu benzoicu e alcol benzili.

Sketch of a course of chemical philosophy (Sunto di un corso di filosofia chimica), 1947