Traettu fu na culònia mussurmana funnata ntô 882 di pupulazzioni di urigginì àrabba o berbera vinuti dâ Sicilia, già cunquistata dicenni prima di l'àrabbi. Nti l'anni chi passaru li mussurmani di Traettu pigghiaru lu cuntrollu dî campagni dû Lazziu, nsidiannusi puru a Narni e Orti. La culonia fu distrutta ni nu cummattimentu, cansuciutu comu cummattimentu dû Gariglianu, chi ci fu ntô misi di giugnu dû 915 tra mussurmani e na cualizzioni cristiana furmata di longobbardi, dî truppi dû papa e di bizzantini.