Battagghia di Silinunti (409 a.C.)

Battagghia di Silinunti (409 a.C.)
Data409 a.C.
LocuSilinunti
EsituVitturia ri Cartaggini e distruzzioni di Silinunti
Schieramenti
Cummannanti
ScanusciutuAnnibali Maguni
Effittivi
25.000 òminiVecchi stimi: 120.000 òmini
Novi stimi: 40.000 òmini
Pèrditi
16.000 morti + 6.000 priggiuneriScanusciutu

La battagghia di Silinunti si svurgìu ntâ primavera dû 409 a.C. tra li forzi sicilioti ri Silinunti e i cartagginisi ri Annibali Maguni, niputi ri Armicari I. La dicisiuni ri Annibali ri nvadiri Silinunti p'aiutari Seggesta fu lu primu passu pi vinnicari la scunfitta e la morti di sò nannu nni la prima battagghia di Imera contru i sicilioti.

Silinunti contra Seggesta cancia

Silinunti e Seggesta (citati Elima) appiru na longa storia ri cunflitti, friquenti foru li tintativi di li Silinuntini ri nvadiri lu tirrituriu nimicu. Ntô 416 a.C. Silinunti avìa cuminciatu a uccupari li terri cuntisi nnû cunfini, chistu scatinau na guerra tra Silinunti e Seggesta, la prima s'alliau cu Sarausa a sò vota alliata cu Sparta, a sicunna addumannau aiutu a Atini, la guerra ca durau ri lu 415 a.C. a lu 413 a.C. vitti a scunfitta ri Atini e Seggesta. Nnû 410 a.C. Silinunti ripigghiau li ustilitati uccupannu arreri li terri cuntisi, Seggesta timennu ca putissi trasìri nnû cunflittu Sarausa arristau passivu e addumannau aiutu a Cartaggini.

Nni la battagghia di Imera (480 a.C.) Silinunti s'avìa alliatu cu Cartaggini contru i sicilioti, n sta uccasiuni la citati avìa uspitatu Giscuni (figghiu ri Amircari I), chi a sò vota muriu n esiliu, pi stu mutivu nun s'asspittavanu nu ntirventu punicu, ma li cosi eranu canciati. Seggesta n canciu di prutizzioni avìa dicisu ri divintari n'alliatu dipinnenti, Cartaggini putìa d'accussì aumintari lu sò duminiu, noltri na vitturia ri Silinunti avissi aumintatu lu sò putiri a uccidenti e minacciatu l'intirissi punichi. Annibali tintau na suluzzioni diprumatìca prupunennu ri mantiniri li tirri cuntisi n canciu ri cissari u cunflittu cu Seggesta, sta mossa li detti u tempu ri mpigari li truppi. Ntantu lu cunzigghiu Silinuntisi dicisi ri diclinari la prupòsta e ri dumannari a Sarausa ri niguzziari ntâ quistiuni ma, chisti nun avìanu nudda ntinzioni ri rumpiri l'allianza cu Silinunti ma mancu ri rumpiri la paci cu Cartaggini, quinni lassavanu a Annibali manu libbira nni l'affruntari la quistioni.

Ntirventu militari di Cartaggini cancia

Annibali mannau 5.000 surdati Africani e 800 mircinari Taliani n Sicilia, li truppi silinuntisi divisi ntra nichi gruppi e mpignati nnû saccheggiu si truvaru pigghiati ri surprisa, milli ri iddi foru li morti mentri lu loru buttinu vinni ricupiratu da li cartagginisi. Silinunti dopu la scunfitta dumannau aiutu a Sarausa (chisti pirò nun arrispunniu), Seggesta pi paura ca Sarausa putissi trasìri n battagghia dumannau àutru aiutu a Cartaggini. A l'appellu Annibali arricugghiu 40.000 òmini n Africa, Sardigna e nni la pinìsula ibbèrica, e nnâ primavera dû 409 a.C., sutta la scorta ri 60 tririmi, i surdati e i màghini d'assediu foru traspurtati di l'Africa a Mòzzia. Dopu na jurnata di ripusu Annibali uttinni àutri òmini da li citati punichi n Sicilia e avanzau pi pigghiari la citati di Mazzara, ntantu Silinunti priparava li sò difisi rinfurzannu li mura e chiamannu li citatini dintra li mura, mentri missaggeri foru mannati a Gela, Girgenti e Sarausa.

Uccupata Mazzara, i Cartagginisi prima ca putissiru arrivari qual'egghiè aiutu nimicu, s'accamparu a uccidenti dâ citati. Annibali vosi vitari upirazzioni ca putissiru fari pèddiri tempu, e chi avissiru pututu rari a Sarausa e àutri citati sicilioti la pussibilitati di mannari a munti l'imprisa cartagginisi, pi chistu urdinau d'attaccari cu li màghini d'assartu. Lu primu jornu i mircinari Taliani attaccaru li mura sittintriunali di la citati cu li turri d'assèdiu e muntuni n ferru pi garantiri prutizzioni da lu focu nimicu. Li turri d'assediu eranu cchìu àvuti di li mura di la citati, e cuntinianu nu ranni nùmmaru ri frummuleri e arceri, li difinsura dî mura a la fini foru custritti a fùjiri, ntantu cu li muntuni spunnaru li mura, ma i Silinuntini arrinisceru a risìstiri a stu attaccu e a mannari àutri missaggi d'aiutu. Gela e Girgenti prima ri ntirviniri avìanu dicidutu d'aspittari na rispusta Sarausana ca pirò era mpignata nnà battagghia cu Lintini e Naxos, ma n particulari avìa na mmarcazzioni mpignata nu Mari Eggeu.

Lu jornu dopu Annibali attaccau arreri cu turri d'assediu e muntuni, li arceri e frummuleri ammazzaru li difinsura di li mura, chi muntuni arrinisceru a viulari li mura e a fari trasìri i surdati dintra a citati. Na vota ca li mura foru viulati, i Sicilioti abbannunaru lu sforzu d'addifinnilli e cummatteru na firoci battagghia cu li cartagginisi. Pi novi jorni e notti ci fu na firoci battagghia strata pi strata, cu la spiranza pi Silinunti c'arrivassi l'aiutu. Quannu Silinunti cadìu, 6.000 òmini furu fatti priggiuneri e 16.000 mureru n battagghia, si sarvaru sulu fimmini e picciriddi chi s'ammucciaru nnî templi da citati, àutri foru uspitati a Gela e Girgenti.

Vicenni succissivi cancia

Sarausa arrivau cu 3.000 òmini sutta Diucli quannu Silinunti era caruta, pi chistu nun putìa fari àutru chi niguzziari cu Annibali, la sò prima mmasciata appi rispusti nigativi, sulu cchìu tardu truvau n'accordu. Annibali nunustanti la distruzzioni ri Silinunti, nveci di turnari a Cartaggini, dicisi di marciari n dirizzioni ri imera pi vinnicari la scunfitta di lu 480 a.C., Silinunti nveci vinni ricustruita tra lu 407 a.C. e lu 405 a.C., ma nun turnau cchiu a lu lustru d'un tempu.

Bibbliugrafìa cancia

  • Baker, G. P., Hannibal, Cooper Square Press, 1999. 0-8154-1005-0
  • Warry, John, Warfare in The Classical World, Salamander Books Ltd., 1993. 1-56619-463-6
  • Lancel, Serge, Carthage A History, Blackwell Publishers, 1997. 1-57718-103-4
  • Bath, Tony, Hannibal's Campaigns, Barns & Noble, 1992. 0-88029-817-0
  • Kern, Paul B., Ancient Siege Warfare, Indiana University Press, 1999. 0-253-33546-9
  • Freeman, Edward A., Sicily Phoenician, Greek & Roman, Third Edition, T. Fisher Unwin, 1892.
  • Church, Alfred J., Carthage, 4th Edition, T. Fisher Unwin, 1886.