Abramu Orteliu (latinizzatu comu: Abrahamus Ortelius od Orthellius, du fiammingu Abraham Oertel, Ortels o Hortels) (Anversa, 14 aprili 1527 – Anversa, 28 giugnu 1598) è statu nu cartografu e geografu fiammingu. L'Orteliu fu col Mercatori u grandi fondatori da cartografia fiamminga, ed è ricordatu per aver pubblicatu u primu atlante modernu.[1][2][3]

Abramu Orteliu ritrattu da Rubens (1633) e conservatu pressu u museali di Plantin-Moretus.


Biografia cancia

Abramu Orteliu (Abramo Ortelio) nasciu a Anversa u 14 aprili 1527 da na famiglia originaria di Augusta. Rimastu orfanu di padri a dici anni, dopu alcuni anni di studi umanistici e particolarmenti storici, trovau lavoro in un laboratoriu cartograficu, a undi fu iniziatu a i studi geografici. Da u 1550 circa fice frequenti viaggi, speci a Parigi e più ancora a Francoforti, a cui fiera avia importanza sia per la ricerca sia per lu smerciu da carta, e a undi trò 1554 conusciu u celebri Gerardo Mercatore. trò 1560 seguìu Mercatori tra Francia; tra gli anni precedenti avia visitato chiù voti l'Italia, aundi trovau novi amicizi. Sin da u 1558 era entratu in relazioni cu Christophe Plantin, celebri editori di Anversa, tro quali diventa intimu amicu. Seguendu l'esempiu i Mercatori si dedicau a elaborazioni di carti geografichi.

Orteliu moriu a Anversa u 28 gennaiu du 1598.

 
U mappamondu di Orteliu

L'operi cancia

  • Libru, Nomenclator ptolemaicu, editori Robert Bruneau, annu 1603.
  • Theatrum Orbis Terrarum (1570), Gillis Coppens van Dienst, Anversa
  • Parergon et Nomenclator Ptolemaicus (1579), stamp. Christophe Plantin, Anversa
  • Itinerarium per nonnullas Galliæ Belgicæ partes (1584), stamp. Christophe Plantin, Anversa
  • Maris Pacifici (1589)
  • Synonymia Geographica (1576) e ripubblicato in forma estesa come Thesaurus geographicus (1587)[4] e in una versione ancora più estesa nel 1596.
  • Libru Theatrum orbis terrarum, editori Jean Baptiste Vrints, annu 1609.

A galleria di limmagini cancia

I noti cancia

  1. Cfr. il lemma Ortelio, Abramo sulla Nuova Enciclopedia Universale Rizzoli Larousse, vol. XIV p. 508, Milano, 1994.
  2. Cfr. il lemma Ortèlio, Abramo sull'Enciclopedia Treccani
  3. Cfr. il lemma Ortèlio, Abramo sull'Enciclopedia
  4. Thesaurus geographicus. URL spiatu lu 22 settembre 2014.

A bibliografia cancia

  • Henri Emmanuel Wauwermans, Histoire de l'école cartographique cartographique belge et anversoise du xvie siècle, Bruxelles 1895, II;
  • Jan Denucé, Oud-nederlandsche kaartmakers in betrekking met Plantijn, II, Anversa 1913;
  • Eduard Brandmair, Bibliographische Untersuchungen über Entstehung und Entwicklung des Ortelianischen Kartenwerkes, Monaco 1914;
  • Abrahami Ortelii et virorum eruditorum ad eundem epistulae, a cura di J. H. Hessels, Cambridge 1887;
  • Leo Bagrow, Abrahami Ortelii Catalogus cartographorum, I, Gotha 1928 (con elenco delle carte dell'O.).

Vuci currilati cancia