Ortìggia (Sarausa)

bùsciula Nòtula sdisammìgua - St'artìculu tratta di l'ìsula ca è lu centru di Sarausa - Si stai circannu àutri significati, vidi Ortigia (disambiguitati).

Ortiggia è lu nomu di l'ìsula ca è macari lu centru stòricu e la parti cchiù antica di Sarausa.

Ortìggia vista dô luncumari est

Stòria cancia

L'ìsula hà statu sempri lu cori dà cità. Si sapi ca era abbitata già a l'accumenzari di l'etati dû Brunzu, comu tistimònia chiddu ca arresta dî capanni circulari dô XIV sèc. a.C., rifirìbbili a la curtura di Thapsos. L'arrivu dê Greci nun fu na cosa viulenta, picchì comu scrivi Tucidide l'ìsula vinni abbannunata dê chistiani ca si nni eru nnâ l'intraterra.

Nnô menzu di Ortìggia s'attrova lu Domu, ca sò facciata barocca, custruitu supra lu tèmpiu di Atena. Di chistu veni na lastra fittili dâ Gorgone ca teni ntê vrazza a Pègasu, oi sarvata ntô Museo Archiològgicu cu tanti àutri riperti. Secunnu a Ciciruni diversi tisùra foru arrubbati dô famusu cuvirnaturi rumanu Verri

Già nti l'èbbica greca, Ortìggia avìa nu rolu di centru pulìticu e amministrativu, ca sarvau macari nta l'èbbichi ca vìnniru doppu. Nta l'ìsula nfatti c'era macari lu palazzu dô tirannu, chiddu di Diuniggi prima e di Gironi II doppu. Nti lu Mediuevu e nzinu ê primi di l'Ottucentu, l'ìsula hà statu chiuruta d'intra a mura gicanti ca l'avianu fatta addivintari na chiazza d'armi, e nfatti vìnniru asduacati nta l'èbbica ottucintisca.

Cu l'abbannunu dô centru, ca s'eppi nta l'anni sittanta e uttana do novicentu, l'ìsula ha statu suttaposta a proggetta di riqualificazzioni comu a chiddu Urban. Cu li ncitivi pi li ristrutturazzioni e a l'attivitati ecunòmichi, ci hà statu nu sviluppu cumplitatu cu l'apirtura di tanti alberghi, e uttimamenti macari n'hotel a cincu stiddi e lu pròssimu portu turìsticu.

Quarteri d'Ortìggia cancia

Ortìggia è spartuta n quarteri stòrichi cchiù nichi:

  • la Spidduta
  • la Razziella
  • la Iureca
  • la Bottai
  • a Mastrarò
  • lu Manìâci
  • lu Domu

Munumenta cchiù mpurtanti cancia

  • Castiddu Manìàci
  • Tèmpiu di Apollu (VI sèculu a.c.)
  • Domu (tèmpiu iònicu VIII a.c., facciata muderna dô 1728)
  • La funtana di Artèmidi (1906)
  • La fonti Aretusa, o funtana di li pàpiri (ammudirnata ni lu 1847)
  • La porta Urvìca, (VI-V secolo a.c.)
  • Palazzu Vermexio, sedi dô cumuni (1628-1632)[1]

Lu turismu a Ortiggia cancia

Comu centru storicu di Sarausa, di Ortiggia li turisti sunnu nvitati a taliari lu mircatu du pisci, la funtana dî papiri (la funtana Aritusa) unni cci sunnu macari li papiri, lu tempiu di Apollu, la porta spagnola, lu tempiu di Atena, lu duomu, lu museu Bellomo, la marina (unni si passìa), lu longumari Alfeo (unni si màncianu i spaghetti ô scogghiu), e tanti àutri chiesi.

Vuci currilati cancia

Liami di fora cancia

  Storia dâ Sicilia  
pristoria | èbbica finicia | èbbica greca | èbbica rumana | èbbica vànnala | èbbica gòtica | èbbica bizzantina | èbbica àrabba | èbbica nurmanna | èbbica sveva
èbbica angiuina | èbbica aragunisa | èbbica spagnola | èbbica piemuntisa | èbbica burbònica | èbbica cuntimpurània


 
Commons
Lu Wikimedia Commons havi 'na catigurìa cca conteni media su Ortìggia (Sarausa)