Primates

? Primates Èbbica dû fòssili: Tardu Cretaceu - Ricenti
Speci di primati
Classificazzioni scintìfica
Regnu: Animalia Filu: Chordata Classi: Mammalia Nfraclassi: Eutheria Supraòrdini: Euarchontoglires Òrdini: Primates Linnaeus, 1758
Tirritori dî primati nun umani
Famigghi
15

Li primati (Primates L. 1758) cumprènninu n'òrdini dî mammìfiri mmistati, ntra cui s'attròvanu la signa e l'omu stissu. Lu nomu veni dû latinu primus "lu cchìu megghiu".

Noma

Li noma cchiù cumuna 'n sicilianu sunnu signa e scimia. S'arriggistra puru scimiuni usatu suprattuttu comu sinònimu di gurilla.

Carattirìstichi

Lu primati cchiù nicu è lu uistitì pigmeu, lu cchiù granni è lu gurilla. Tutti ànnu sti tri carattìsristichi:

• 5 jìdita pi ogni ciampa, cû puseri uppunìbbili e ugna curti pi vrancicari rami e manciari;
• na dintami nun spicializzata, pi na dieta onnìvura;
• vista a culura e binuculari, voli diri cu l'occhi ritti p'avanti ca ponnu fari vìdiri a na manera tridiminziunali.

Classificazzioni

Linnaeus, ntô so Systema Naturae, misi 4 gèniri nta l'Òrdini Primates:

• Homo, l'omu
• Simia, li signi
• Lemur, li prisigni
• Vespertilio, li taḍḍariti

Oji si sapi ca li primati sunnu mparintati chî lèmuri vulanti (Dermoptera) e chî tupaji (Scandentia) pi furmari lu cladi di Euarchonta, ca appoi, juncènnusi cu l'autra clade dî Glires, furma Euarchontaglires.

Àrbulu filuginèticu dî primati d'oji

L'Òrdini dî Primati si sparti nta du' suttaòrdini: Strepsirrhini e Haplorrhini.

• Òrdini Primates
  • Suttaòrdini Strepsirrhini
    • Infraòrdini Lemuriformes (lèmuri)
      • Suprafamigghia Cheirogaleoidea
        • Famigghia Cheirogaleidae (30 speci)
      • Suprafamigghia Lemuroidea
        • Famigghia Lemuridae (19 speci)
        • Famigghia Lepilemuridae (22 speci)
        • Famigghia Indriidae (14 speci)
    • Infraòrdini Chiromyiformes (aye aye)
      • Famigghia Daubentoniidae (1 specia)
    • Infraòrdini Lorisiformes (Lori)
      • Suprafamigghia Lorisoidea
        • Famigghia Lorisidae (9 speci)
        • Famigghia Galagidae (19 speci)
  • Suttaòrdini Haplorrhini
    • Infraòrdini Tarsiiformes (Tarsi)
      • Suprafamigghia Tarsioidea
        • Famigghia Tarsiidae (8 speci)
    • Infraòrdini Simiiformes (signi)
      • Parbòrdini Platyrrhini o Signi dû Novu Munnu
        • Suprafamigghia Ceboidea
          • Famigghia Cebidae (56 speci)
          • Famigghia Aotidae (7 speci)
          • Famigghia Pitheciidae (41 speci)
          • Famigghia Atelidae (24 speci)
      • Parbòrdini Catarrhini o Signi dû Vecchiu Munnu
        • Suprafamigghia Cercopithecoidea
          • Famigghia Cercopithecidae (135 speci)
            • Suttafamigghia Cercopithecinae
            • Suttafamigghia Colobinae
        • Suprafamigghia Hominoidea
          • Famigghia Hylobatidae (13 speci)
          • Famigghia Hominidae (7 speci)
            • Suttafamigghia Ponginae
            • Suttafamigghia Homininae

Lijami di fora

• (EN) High-Resolution Cytoarchitectural Primate Brain Atlases
• (EN) EUPRIM-Net: European Primate Network