Usu di «GGHI» mmeci di «GLI»
L'usu dâ «GGHI» mmeci dû nessu «GLI» è nu finòminu tìpicu dâ lingua siciliana.
Diffusioni
canciaSta "GGHI" è diffusa nta la maiuranza di l'àrii dâ Sicilia sarvu nta dui àrii unni s'attrova la «GLI» (la parrata di Giurgenti, ntâ Sicilia cintrali, e la parrata di Enna-Caltanissetta, ntâ Sicilia cintrali).
Asempi
canciaurgogliu -> urgogghiu
aglia -> agghia
figliu -> figghiu
quagliu -> quagghiu
famiglia -> famigghia
vogliu -> vogghiu
ecc.
Rifirimenti ca ùsanu la «GGHI»
cancia- Grammàtica di Pitrè, 1870
- Dizziunariu etimològgicu di Giarrizzo, 1989
- Vucabbulariu di Camilleri, 1998
- Grammàtica di Bonner, 2001
- Vucabbulariu di Lucio Zinna - Antares Editrice, 2002
Rifirimenti ca ùsanu la «GGHI» e la «GLI»
cancia- Vucabbulariu di Piccittu, 1950-1980
Rifirimenti ca ùsanu sulu la «GLI»
cancia- Dizziunariu sicilianu-talianu di Luigi La Rocca
Ntâ littiratura siciliana
cancia- Ju Vogghiu pri Mugghieri... di Ninu Martogliu:
- Baggianedda, la vogghiu, giniusa,
- vucca di meli e fìmmina di paci;
- Li Passagagghi o Sia li Muschi e la Taràntula di Giuvanni Meli:
- Dici na musca a l'àutra:
- "Sentu pigghiàrimi dica,
- multu mi scannàlianu
- sti passagagghi, amica".
- Senza Tìtulu di Santu Calì:
- Cani fracchi c'allìccanu vintragghia
- Fràcita d'acqua e di ventu e nudda vuci
- La Morti di Gnazziu Buttitta:
- Nun lu dici;
- ma quannu veni a pigghiarinni
- A Lupa di Gaitanu Cipolla
- dirumiti, figghi beddi,
- mi bugghi nta lu pettu
- Na Casa Forti di Alissandru Caldieru:
- Na casa forti
- susteni na famigghia,
- quannu trona e chiovi
- lu diluviu nun s'a pigghia.
- Dî pruverbi siciliani cugghiuti di Giuseppi Pitrè:
- Nni la testa d'un maiali, cc'è chi pigghiari e chi lassari; nni la testa d'un cunigghiu, nenti lassu e nenti pigghiu.
Sicilianu standard usatu ntâ wikipedia
canciaRaccumannamu d'usari la «GGHI» sarvu pi arcuni ccizzioni (palori taliani sicilianizzati ricentimenti).